خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت

فایل پاورپوینت فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت؛ راهکاری شایسته برای ارائه‌های موفق

اگر به‌دنبال یک فایل ارائه‌ی آماده با کیفیت بالا و طراحی حرفه‌ای هستید، فایل فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت انتخابی مناسب برای شماست. این مجموعه شامل ۱۰۶ اسلاید استاندارد و دقیق است که با هدف ارتقاء کیفیت ارائه‌های شما تهیه شده‌اند.

دلایل انتخاب فایل فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت:

• طراحی ساختارمند و چشم‌نواز: هر اسلاید با دقت بالا و توجه به اصول طراحی گرافیکی تهیه شده است تا محتوای شما به‌خوبی دیده و درک شود.
• آمادگی کامل برای ارائه: نیازی به ویرایش مجدد نیست؛ فایل فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت آماده‌ی استفاده در کلاس، جلسه یا کنفرانس است.
• سازگاری کامل با پاورپوینت: نمایش صحیح اسلایدها در تمامی نسخه‌های PowerPoint بدون بهم‌ریختگی یا مشکل ظاهری تضمین شده است.

تولید شده با رویکرد حرفه‌ای:

تمامی بخش‌های فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت با هدف ایجاد یک تجربه کاربری روان و بی‌نقص طراحی شده‌اند. جزئیات با دقت بالا تنظیم شده‌اند تا ارائه‌ای حرفه‌ای و تأثیرگذار داشته باشید.

توجه:

تنها نسخه رسمی فایل فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت از کیفیت کامل برخوردار است. نسخه‌های غیرمجاز ممکن است شامل اشکالات طراحی باشند و توصیه نمی‌شود از آن‌ها استفاده شود.

با تهیه فایل فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت، سطح ارائه‌های خود را ارتقاء دهید و مخاطبان خود را تحت تأثیر قرار دهید

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل مطالعه تحلیلی سبک مناظرات امام صادق (علیه السلام) در اثبات امامت :

مقدمه

امام صادق (ع) در عصر و زمان می زیستند که، متفاوت از بقیه ایمه (ع) بوده است، به گونه ای که می شود گفت، عصر و زمان این همام بهترین عصر و زمان در تاریخ زندگی ایمه بوده، که در تاریخ زندگی هیچ یک از ائمه دیده نشده است، از یک سو در عصر امام صادق (ع) نه خفقان دوره بنی امیه وجود داشته و نه خبری از سیاست ورزی ها و ظلم بنی عباس بوده است، از سوی دیگر این دوره با دوره انتقال قدرت از بین امیه به بنی همراه بوده است و امام صادق (ع) در ضمن این که از وضعیت و شرایط موجود، بهترین استفاده را برای احیای اسلام ناب محمدی نمودند، چهره کسانی که به دروغ ادعای اسلام می کردند، هم بر ملا کردند، به دین جهت است که امروزه علما و دانشمندان نقشی امام صادق (ع) را در احیای علوم و معارف انسانی، غیرقابل انکار دانسته و ایشان را به عنوان رئیس مذهب شیعه می دانند، امروزه دانشمندان مکاتب دیگر از امام صادق (ع) به یک دانشمند و آموزگار بزرگ در تاریخ بشریت نام می برند، که تاریخ نمی تواند فضایل و سجایای اخلاقی او را که مظهر اعلای شرف و کمال انسانی به شمار می آید منکر شود، در فرصت ایجاد شده وظایف و تکالیف الهی خودش را در راستای هدایت و نجات بشر چنان با موفقیت به سر انجام رساندند، که در آن، عقل و اندیشه بشر در حیرت و شگفتی می ماند، وی بر تاریخ حیات علمی، اجتماعی و معنوی اسلام، تأثیری جاودانه گذاشت و نفوذ تعلیمات وی در سراسر این شئون آشکار و روشن است.

آنچه در زندگی امام صادق (ع) که بیشتر جلب توجه می کند، گفت و گو و مناظره های ایشان، در کنار تدریس و تربیت شاگردان، می باشد، برگزاری جلسات مناظره های ایشان با علمای فرق اسلامی و ادیان دگری آسمانی، در تاریخ ثبت و ضبط شده است، سبک و روش مناظرات این امام همام، می تواند الگویی برای گفتمان هایی باشد که امروزه جامعه بشری به شدت به آن نیازمند است، بنا بر این در این مقاله کوشش شده است که شیوه مناظرات امام صادق (ع) در اثبات امامت به بحث و بررسی گرفته شود.

۱) مفهوم شناسی

برای فهم دقیق تنقیح مناط و بررسی مفهوم آن، لازم به نظر می رسد، که به صورت مختصر توضیح داده شود.

۱-۱) سبک در لغت

واژه ی سبک عربی بوده و از ریشه ی «سَبَکَ» به معنی «ذوب کردن و در قالب ریختن» (فراهید، ۱۴۰۵، ص ۱۷۰، ابن منظور، ۱۹۹۵، ذیل واژه سبک) می باشد، در ادبیات فارسی و عربی تعبیرهای «طرز، اسلوب، روش، سیاق و نمط» از مترادفات سبک شناخته شده است در زبان فارسی اصطلاح سبک شناسی را نخستین بار محمّد تقی بهار برای عنوان کتاب خود سبک شناسی به کار برد.

۱-۲) سبک در اصطلاح

سبک عبارت است از روش خاص ادراک، و بیان افکار به وسیله چنیش کلمات، انتخاب الفاظ و طرز تعبییراست. (دهخدا، بی تا، ذیل واژه سبک)

۱-۳) مناظره در لغت

اصطلاح «مناظره» واژه ای عربی و از ریش نظر (دیدن با چشم) است، صاحب «مقاییس اللغه» ضمن اشاره به این معنا می افزاید که واژه «نظر» توسع معنایی یافته و به معنای تدبر و تفکر در یک امر نیز به کار رفته است، (حسینی، ۱۳۸۴، ص ۲۲) در لغت نام دهخدا، واژه «مناظره» به معنای با هم نظر کردن، فکر کردن در حقیقت و ماهیت چیزی و با هم بحث کردن است. دهخدا معادل فارسی این واژه مناظره را «بحث و گفتگو کردن در باره حقیقت و ماهیت شی» قرار داده است. (دهخدا، بی تا، ذیل واژه مناظره) طبق این کتاب، «مناظره» از روی بصیرت و برای اظهار صواب است در باب نسبت موجود میان دو چیز. بنا بر این مناظره عبارت از توجه دو طرف بحث به اثبات نظر خود درباره حکمی از احکام و نسبتی از نسبتها برای اظهار و روشن کردن حق و صواب است.

۱-۴) مناظره در اصطلاح

در اصطلاح، مناظره نوعی گفتگو است که در آن دو طرف گفتگو می کوشند با بهره گیری از اصول پذیرفته شده، دیدگاه خود را اثبات و بطلان عقیده طرف مقابل را آشکار کنند؛ به وجهی که وی نتواند آن را انکار کند. این امر به درستی در مناظره های امام با نمایندگان ادیان وفرَق آشکار است. در مناظره، طرفین به زیبایی سبک و اختصار در کلام اهتمام دارند و می کوشند تا عبارتهای آنان بیشترین معنای ممکن را به دوش کشد. بی شک مناظرات در تنوع فرهنگی و ترویج روح گفتگو بین علما مؤثر بوده است به که همواره مناظرات بین دو شخص یا بین تعدادی از افراد برگزار می شده است.(آذر شب، ۱۳۸۲، ۲۰۵)

و یا در جای دیگر آمده است که مناظره در اصطلاح، مانند جدال و مناقشه از فنون کلامی می باشد، که هر یک از دو طرف گفت گو تلاش می کنند، که با استفاده از مقدمات مسلم و پذیرفته شده از سوی طرف مقابل به گونه ای نقض آن دشوار باشد، هدف خود را اثبات کند.(شهید ثانی، ۹۵۴، صص، ۱۱۴، ۱۱۱)

می شود گفت که مناظره، ابزاری اقناعی در ارتباطات میان فردی با ماهیت تعاملی است که در بیشتر اوقات به سمت تبادلی شدن نیز سوق می یابد، به نظر می رسد در دیدگاه امامان معصوم(علیهم السلام)، اقناع به منزل بروز تغییر اندیشه ورانه، آگاهانه و اختیاری در مخاطب است و ایمه هدی(علیهم السلام) دیدی انسانی در جهت مصالح مخاطب به وی داشته اند.(سپنجی، ۱۳۹۰، صص، ۲۲، ۲۴)

بنا بر این هدف اصلی از مناظره آن است که دو طرف گفت وگو، به یاری یکدیگر، تلاش می کنند که به کشف حقیقت نایل آیند و مشکلی را بگشایند.

۲) انواع و اقسام مناظره

هانطور که گذشت در مناظره اهداف مختلفی دنبال می شود؛ گاه هدف از مناظره اثبات حق است و گاهی مراد از آن اسکات خصم است؛ و گاهی هم می تواند هدف از آن نه اثبات و نه اسکات بلکه آموزش باشد، بنابراین، مناظره کننده باید با مقصد و هدف مخاطب در مناظره آشنایی کامل داشته باشد، در این قسمت، به بیان اقسام مناظره به صورت مختصر اشاره کرده و بهترین و مناسب ترین آنرا مشخص بر می گزیده می شود، در منطق ارسطوی مناظره به پنج قسم تقسیم می شود.

۲-۱) مناظره جدلی

این نوعی از مناظره عمدتاً به دو بخش تقسیم می شود، جدال مثبت و به حق که مورد تأکید قرآن است و در آن بحث های منطقی و گفتگو برای تبیین مسایل و توضیح حقایق و آگاهی از نقطه نظرهای یکدیگر و رسیدن به واقعیات مورد نظر است.(مکارم شیرازی،۱۳۸۴، ج۳، ص ۲۸۸) و جدال منفی(گفتگوی لجاجت آمیز) یا جدال به باطل که با بحث های پرخاشگرانه و ستیزه جویانه، هدف صحیح و مطلوب دنبال نمی شود، و اینگونه مناظره ها در مسیر روشن شدن حقایق نیست بلکه هدف از آن اعمال خصومت یا تعصب و لجاج و برتری جویی و خودنمایی و اظهار فضل در برابر دیگران است(مکارم، شیرازی، ۱۳۸۴، ج۳، ۲۲۸).

لذا باید توجه داشت که مناظره یا مجادله اگر در مسیر حق و متکی به منطق و برای تبیین واقعیتها و ارشاد افراد بی خبر بوده باشد ممدوح است، و اگر متکی به دلائل واهی، و ناشی از تعصب و جهل و غرور، و به منظور اغفال این و آن صورت گیرد مذموم است.

مرحوم مظفر در کتاب المنطق می فرماید: «ان الجدل لغه هو اللدد و اللجاج فی الخصومه بالکلام مقارنا غالبا لاستعمال الحیله الخارجه احیانا عن العد و الانصاف و لذا نهت الشریعه الاسلامیه عن المجادله لا سیما فی الحج و الاعتکاف» (مظفر، ۱۳۶۸، ۳۳۱) و یمکن التعریف بعباره اخری: الجدل صناعه تمکن الانسان من اقامه الحجج المولفه من المسلمات او من ردها حسب الاراده و من الاحتراز عن لزوم المناقضه فی المحافظه علی الوضع» (مظفر، ۱۳۶۸، ص۵۳۳)

یعنی جدل در لغت به معنی ستیزه و لجاجت ورزیدن در خصومت کلامی است که غالبا همراه با به کارگیری نیرنگ و حیله بوده و در بعضی موارد بیرون از دایره عدل و انصاف است و به همین خاطر شریعت اسلامی از مجادله به خصوص هنگام حج و اعتکاف نهی کرده است. ولی در اصطلاح صناعتی است که انسان را بر اقامه ادله تشکیل شده از مسلمات یا رد آنها طبق خواست خودش قادر می سازد و نیز به او این قدرت را می دهد که به گونه ای از وضع خود دفاع کند که نقضی بر او وارد نشود، در مجموع جدال بر سه قسم، تقسیم می باشد: الف-جدال غیر احسن(باطل) ب-جدال حسن ج-جدال احسن که از منظر قرآن، تنها جدال احسن مورد تایید می باشد «و جادلهم بالّتی هی أحسن» (نحل /۱۲۵) و با آنها به روشی که نیکوتر است، جدال و مناظره کن.

۲-۲) مناظره خطابی

مناظره خطابی مناظره ای است که در آن از قضایای اقناعی استفاده می شود. شیخ محمد رضا مظفر رحمه اللّه می فرماید: انها صناعه علمیه بسببها یمکن اقناع الجمهور فی الامر الذی یتوقع حصول التصدیق به بقدر الامکان.(مظفر، ۱۳۶۸، ۳۶۹) خطابه صناعتی است علمی که به سبب آن می توان عموم مردم را در امری که توقع حصول تصدیق به آن است، به مقدار امکان قانع نمود.

همچنین خواجه نصیر الدین طوسی در ذیل آیه شریفه «ادع إلی سبیل ربّک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالّتی هی أحسن» (نحل/۱۲۵) با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما و با آن ها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن، نقل کرده است که مقصود از حکمت، برهان می باشد و مراد از موعظه حسنه، خطابه، و مقصود از«جادلهم»جدل است. (طوسی، ۱۳۷۱، ۴۳۰)

بنا بر این از این سه نوع مناظره، به جز جدال غیر احسن، که مطلوب و مورد تأیید شرع و عقل نمی باشد، دو قسم دیگر مورد تأیید شارع است.

۳-۲) مناظره شعری

شعر در علم منطق، سخنی خیال انگیز است که سبب تأثّر روحی دل خواه درمخاطب می شود شعر در منطق یکی از صنعت های پنج گانه است که در این تعریف منطقی، سخن جنس آن و خیال انگیز بودن فصل آن است و با تعریف شعر در ادبیات اندکی تفاوت دارد. در شعر منطقی وزن و قافیه و سایر شرایط ادبی ضرورت ندارد، از این رو اگر سخنی وزن و قافیه داشته باشد اما از جنبه تخیل تهی باشد، از نظر منطق شعر محسوب نمی شود، از این رو برانگیختن قوه تخیل شرط اصلی شعر در منطق است.(عالمی، ۱۳۸۹، ۳۰)

بنا بر این مناظره شعری مناظره ای است که مناظره کننده برای تأثیرگذاری بر عواطف مردم از شعر بهره می برد، مرحوم مظفر در تعریف شعر می گوید: «انه کلام مخیل مولف من اقوال موزونه متساویه و مقفاه» (مظفر، ۱۳۶۸، ۴۰۵) شعر کلامی است خیال انگیز، مرکب از عباراتی موزون، برابر و قافیه دار.

۴-۲) مناظره مغالطه ای

مغالطه و سفسطه آن است که انسان از قیاس هایی که شبیه برهان اند، برای محکوم کردن خصم خود استفاده کند؛ در حالی که آن را در واقع نمی توان برهانی نامید؛ زیرا یا در شکل و صورت قیاس اشکال وجود دارد، یا از نظر مادّه مشکل وجود دارد و مغالطه کننده از ترفندها و تاکتیک هایی استفاده می کند تا به هرنحو ممکن بر حریف غالب آید.

مرحوم مظفر می گوید: «المغالطه: کل قیاس نتیجته تکون نقضا لوضع من الاوضاع یسمی باصطلاح المنطقیین تبکیتا باعتبار انه تبکیت لصاحب ذلک الوضع» (مظفر، ۱۳۶۸، ۴۱۹) هرقیاسی که نتیجه آن نقض یک وضع باشد در اصطلاح منطق دانان تبکیت نامیده می شود؛ زیرا آن قیاسی صاحب آن اعتقاد را مغلوب کرده و شکست می دهد.

۵-۲) مناظره برهانی

بُرهان، قیاسی است که مقدمات آن منحصراً از قضایای یقینی یا یقینیات (محسوسات، تجربیات، اوّلیّات و متواترات) یا از قضایایی که در تحلیل منتهی به یقینیات شود، تألیف شده باشد، بنابراین قیاس برهانی، قیاسی است که هم صورت و هم مادّه آن هر دو در نهایت اتقان است، بنابراین نتیجه اش کاملاً قابل اعتماد است و در آن مجال تشکیک نیست.(عالمی، ۱۳۸۹، ص ۲۸)

بنا بر این مناظره برهانی به مناظره ای اطلاق می شود که یا مقدمات استدلال در آن، از مقدمات یقینی تشکیل شده باشند، مثل(اولیات، محسوسات، متواترات و تجربیات) و یا اینکه مقدمات آن یقینی نیستند، اما به مقدمات یقینی منتهی می شوند، مثل (فطریات و حدسیات) و از مهم ترین نوع مناظره و گفتگو ها همین مناظر برهانی است؛ زیرا مناظره کننده در آن می تواند با بهره گیری از ادل متقن و مبرهن، در جهت اثبات حق زودتر به نتیجه برسد؛ چون مقدمات آن یقینی می باشد.

۳) سبک مناظره ای امام صادق (ع) در اثبات امامت.

مناظرات با ادبیات ادبیات مسالمت آمیز و استدلال عقلی، منطقی و نقلی یکی از شیوه های مهم در سیره امامان معصوم (ع) بوده است، که به صورت مختصر مورد بحث و برسی گرفته می شود.

۱-۳) سبک عقلی

یکی از روش های مهم در مناظره که در سیره تمام ایمه (ع) دیده می شود، استفاده از سبک و روش عقلی می باشد، امام صادق (ع) نیز برای اثبات امامت از این روش استفاده کرده اند، دوران حیات امام صادق (ع) دوران معرک آرا و عقاید در گستره وسیع عالم اسلام است که دامن آن به شرق و غرب جهان توسعه پیدا کرده بود، در این دوره، مکاتب مختلف فکری ادبی ظهور کردند: مثل مکاتب نحوی بصره، کوفه و بغداد و مکاتب کلامی معتزله و اشاعره و همچنین ترجم آثار یونانی، رومی، هندی و ایرانی؛ شکل گیری مکاتب فقهی حنبلی، شافعی و مالکی و گسترش شاخه های مختلف علوم طبیعی و فرقَ گوناگون در فضای نسبتاً باز ایجادشده، رونقی در علوم و فرهنگ اسلامی ایجاد کرد. (آذر شب، ۱۳۹۲، ص ۳۶-۳۷)

از سوی در عصر امام صادق (ع) درگیری ها و منازعات بر سر قدرت در دوره انتقالی حاکمیت از امویان به عباسیان، فرصت مناسبی فراهم آورد تا امام صادق(ع) به تأسیس دانشگاه و مکتبی بزرگ با حضور هزاران شاگرد برای تبیین اسلام حقیقی همت گمارند. حضرت به علت اهمیت و کارایی شیوه بحث علمی و مناظره، از بحث با صاحبان و نمایندگان ادیان وفرَق مختلف، به ویژه در زمانهایی مانند ایام حج، استقبال می کردند؛ در کنار این، به تدریس مهارتها و شیوه های مناظره به دانشجویان خاص و اصحاب نزدیک خود می پرداختند و آنان را برای مقابل علمی با جریانهای انحرافی تشویق و تشجیع می کردند. تربیت افرادی مانند هشام، که هارون الرشید زبان او را در نفوس مردم کارگرتر از هزار شمشیر می دانست، یا فردی مانند علی بن محمد بن نعمان بحلی کوفی، از دیگر برنامه های امام برای مقابله با افراد و گفتمانهای مقابل بود (سلیمان، ۱۳۸۴، ۲۵ -۲۶)

شیوه امام صادق (ع) در مناظرات، همواره با بیان نرم و استدلالی همراه بوده است و این روش تاثیرگذار خاصی داشته است به گونه ای که، حتی در مواردی به شیعه شدن مخالفان منجر می شد، به عنوان مثال می توان به مناظره امام صادق(ع) با مرد شامی اشاره کرد، شهر شام در آن زمان تحت تاثیر بنی امیه بود، یکی از مردان شهر شام با سفر به مدینه از امام صادق(ع) خواست که با او مناظره کند، امام در نزد اصحاب برجسته خود همچون هشام بن حکم نشسته بود و به آن مرد شامی گفت که بیا با اصحاب من مناظره کن، اگر بر آنها غالب شدی، بر من هم غلبه خواهی کرد. سپس امام صادق (ع) به او گفت که در چه زمینه ای می خواهی مناظره کنی، امام اصحاب خود را در زمینه های مختلف از جمله فقه، متخصص بار آورده بود. در نهایت آن مرد شامی در مناظره با اصحاب امام صادق(ع) مغلوب شد و سپس به امام گفت که من را از اصحاب خود قرار بده و امام صادق(ع) هم به اصحاب خودشان گفتند که این مرد شامی را تعلیم بدهید.(کلینی، ۱۴۰۷، ج۱، ص ۱۷۲-۱۷۳)

در تشریح شیوه مناظرات امام صادق(ع) می توان گفت که ایشان در دفاع از اصل توحید با الهام از قرآن کریم، راهبرد اثبات علت از راه معلول و توجه به صنع خداوند را در پیش می گرفتند و با استدلال عقلی و منطقی و با بهره گیری از واژگانِ کوتاه، گویا و مستدل به بیان براهین خود می پرداختند. حضرت گاه از کلام خصم بهره می گرفتند و الزامات و نتایج منطقیِ آن را بیان کرده، وی را به نادرستی ادعای خود واقف می کردند.(حسینی، ۱۳۸۴، ۲۱۸-۲۴۰)

به طور کلی، الزام طرف مناظره با استفاده از دانسته های مردم، بهره گیری از تمثیل و تشبیه، برانگیختن نیروی خرد طرف مناظره، اثبات وجه عقلانی احکام و اهمیت تفکر، اجازه پرسش و آزادی بحث، تأکید بر رعایت انصاف، تکیه بر دلایل متقن به جای استفاده از شیوه مغالطه، احترام و تکریم متقابل، بیان اصول و معیارهای کلی و عقلانی، استفاده از شیوه جدل برای ارشاد، هدایت نظم منطقی مباحث و سامان علمی، و الزام طرف مقابل به پذیرش اشتباه خود، از مختصات مناظره های امام محسوب می شود.(تقی زاده، ۱۳۸۶، ص ۱۱۴-۱۲۲)

۲-۳) سبک نقلی

یکی از ویژگی های مهم در مناظرات، امام صادق (ع) به کارگیری از روش نقلی یعنی استدلال به آیات قرآن و سیره و سخن پیامبر(ص) بود. زیرا آیات قرآن، به دلیل قطعیت، جایگاه ویژه ای در میان مسلمانان دارد و امامان معصوم در مسائل مختلف بدان استناد می کردند و آن را به عنوان یک اصل مهم و اساسی در زندگی، به ویژه در ارتباط با دیگران، به کار می گرفتند.

امام صادق (ع) می فرماید: «انَّ الْأَئِمّ