خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل استدراج یعنی چه؟

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل استدراج یعنی چه؟ :

در لغت به معنی آرام آرام نزدیک ساختن ( لسان العرب، ج۴، ص ۳۲۰.

(پله پله بالا بردن و به یکباره سرنگون ساختن ( المعجم الوسیط،ج ۱، ص۲۷۷.

(، فریفتن( القاموس، ج۱، ص ۱۸۸.

( و اندک اندک گرفتن ( مصباح المنیر، ج ۱، ص۲۳۱. به کار رفته است؛

این واژه در لغت نزدیک شدن تدریجی به چیزی معنا می دهد؛ [ طباطبایی، المیزان، ق، ج، ص.

به طوری که اهل لغت گفته اند استدراج دو معنی دارد، یکی اینکه چیزی را تدریجا بگیرند (زیرا اصل این ماده از (درجه) گرفته شده که به معنی پله است، همانگونه که انسان در صعود و نزول از طبقات پائین عمارت به بالا، یا به عکس، از پله ها استفاده می کند، همچنین هر گاه چیزی را تدریجا و مرحله به مرحله بگیرند یا گرفتار سازند به این عمل استدراج گفته می شود).

معنی دیگر (استدراج) (پیچیدن) است، همانگونه که یک طومار را به هم می پیچند (این دو معنی را راغب در کتاب مفردات نیز آورده است) ولی با دقت روشن می شود که هر دو به یک مفهوم کلی و جامع یعنی (انجام تدریجی) باز می گردند.

و در اصطلاح نوعی عقوبت تدریجی بر کافران و گناهکاران غافل در چهره برخورداری آنان از نعمت های فراوان دنیوی است( التعریفات، ص۸؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۲۱؛ فروق اللّغات، ص ۴۰.

چنان که علاّمه طباطبایی رحمه الله می فرماید: استدراج عبارت است از دادن نعمت به دنبال نعمت برای مشرکان تا درجه درجه پایین بیایند و به ورطه هلاکت نزدیک شوند.( المیزان، ج۲۰، ص۴۶.

«استدراج» اصطلاحی است برگرفته از قرآن. [ معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص.)

اما در فرهنگ اسلامی از سنت های الهی است، به این معنا که خداوند گناهکاران بی پروا را به تدریج به عذاب گرفتار می کند؛ یعنی هرچه بیشتر گناه می کنند، نعمت های بیشتری به آنها می دهد و آنها بدین سبب بیشتر دچار غرور و غفلت می شوند و درنتیجه عذاب سخت تری خواهند داشت.( – تفسیر نمونه، ش، ج، صو.).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

وَالَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُونَ اعراف

و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند به تدریج از جایی که نمی دانند گریبانشان را خواهیم گرفت – وَأُمْلِی لَهُمْ إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ و به آنان مهلت می دهم که تدبیر من استوار است – مفهوم استدراج در قرآن دو بار به صورت فعل «سَنَسْتَدْرِجُهُم» (به تدریج آنها را گرفتار می کنیم) به کار رفته است: یکی سوره اعراف، آیه و دیگری سوره قلم، آیه . هر دو آیه هم درباره کافران است.[ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ش، ج، ص.

در آیات دیگری از قرآن هم بدون ذکر واژه استدراج، از این مسئله سخن آمده است.[معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص.]

در قرآن مفاهیم «اِملاء» (مهلت دادن) و «اِمهال» (مهلت دادن) هم نشان دهنده سنت استدراج اند.[معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص.

از جمله آیاتی که به گفته علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، سنت استدراج را بیان می کند، آیه سوره آل عمران است:[طباطبایی، المیزان، ق، ج، ص.

وَلَا یحْسَبَنَّ الَّذِینَ کفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ – «و البته نباید کسانی که کافر شده اند تصور کنند اینکه به ایشان مهلت می دهیم برای آنان نیکوست؛ ما فقط به ایشان مهلت می دهیم تا بر گناه [خود] بیفزایند، و [آنگاه ] عذابی خفت آور خواهند داشت.» [ ترجمه فولادوند.

استدراج اجتماعی

به گفته برخی از پژوهشگران، در قرآن علاوه بر استدراج فردی، از استدراج اجتماعی هم سخن آمده است. ازجمله شواهدی که برای این نوع از استدراج ذکر می کنند، آیه سوره حج است: ( معموری، «بررسی سنت استدراج در قرآن و میراث تفسیری»، ص.]

وَکأَینْ مِنْ قَرْیهٍ أَمْلَیتُ لَهَا وَهِی ظَالِمَهٌ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَی الْمَصِیرُ

«و چه بسا شهری که مهلتش دادم، درحالی که ستمکار بود، سپس [گریبان ] آن را گرفتم، و فرجام به سوی من است.»[(ترجمه فولادوند.)

نشانه های استدراج

امیر مؤمنان علی (علیه السلام) در نهج البلاغه می فرماید:( انه من وسع علیه فی ذات یده فلم یره ذلک استدراجا فقد امن مخوفا): (کسی که خداوند به مواهب و امکاناتش وسعت بخشد، و آنرا مجازات استدراجی نداند، از نشانه خطر غافل مانده است)؛ و نیز در کتاب (روضه کافی) نقل شده که فرمود: (زمانی فرا می رسد که هیچ چیز در آن زمان، پنهان تر از حق، و آشکارتر از باطل، و فزونتر از دروغ بر خدا و پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) نیست تا آنجا که می گوید در آن زمان افرادی هستند به مجرد اینکه آیه ای از قرآن را می شنوند (آنرا تحریف کرده) و از آئین خدا خارج می شوند و پیوسته از آئین این زمامدار به آئین زمامدار دیگر و از دوستی یکی به دیگری و اطاعت سلطانی به اطاعت سلطان دیگر، و از پیمان یکی به دیگری منتقل می گردند، و سرانجام از راهی که متوجه نیستند گرفتار مجازات استدراجی پروردگار می شوند).

امام صادق (علیه السلام) می فرماید: ( کم من مغرور بما قد انعم الله علیه و کم من مستدرج یستر الله علیه و کم من مفتون بثناء الناس علیه:) چه بسیارند کسانی که بر اثر نعمتهای پروردگار مغرور می شوند، و چه بسیارند گنهکارانی که خداوند بر گناهشان پرده افکنده ولی با ادامه گناه به سوی مجازات پیش می روند، و چه بسیارند کسانی که از ثناخوانی مردم فریب می خورند)؛

و نیز از همان امام، در تفسیر آیه فوق چنین نقل شده که فرمود:( استدراج در روایات از امام صادق (ع)، در تفسیر آیه فوق چنین نقل شده که فرمود:

«هو العبد یذنب الذنب فتجدد له النعمه معه تلهیه تلک النعمه عن الاستغفار من ذلک

منظور از این آیه بنده گنهکاری است که پس از انجام گناه، خداوند او را مشمول نعمتی قرار می دهد ولی او نعمت را به حساب خوبی خودش گذاشته و از استغفار در برابر گناه غافلش می سازد._( کلینی، محمد بن یعقوب؛ اصول کافی،ج،ص. )

و نیز از همان امام در کتاب کافی چنین نقل شده:( ان الله اذا اراد بعبد خیرا فاذنب ذنبا اتبعه بنقمه و یذکره الاستغفار، و اذا اراد بعبد شرا فاذنب ذنبا اتب