خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل ابهام در تفسیر عدالت؛ علت ستمگری ها

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل ابهام در تفسیر عدالت؛ علت ستمگری ها :

استاد شهید مطهری می نویسد:

گاهی این سؤال مطرح می شود که با وجود توصیه های فراوان اسلام به عدل، چرا این قدر جامعه اسلامی دچار بی عدالتی شد؟ به نظر ما علت این امر، یکی سوء نیت مجریان عدالت و دیگری تفسیر اشتباه از عدالت بود….

در مورد مصیبت سوء نیت، تاریخ به خوبی شهادت می دهد که از همان اوایل، بر اثر قرارنگرفتن خلافت در مسیر اصلی خود و تبعیض بین عرب و عجم و قریش و غیرقریش و آزادی بی حدوحصر عده ای در استفاده از بیت المال و محرومیت دیگران و… مجریان نالایق، فروغ عدالت را خاموش کردند.

مصیبت دیگر، از سوی عده ای وارد شد که آثار تفسیر اشتباه آن ها از عدالت هنوز باقی است؛ چون این نکته بسیار مهم است که تا قانونی خوب تفسیر نشود، حسن نیّتِ مجریانش هم سودی نخواهد داد. لذا بیش تر به این بحث می پردازیم:

اصل اجتماعی عدل یک ریشه کلامی دارد، زیرا یکی از مسائل کلامی که از ابتدای پیدایش این علم همواره مطرح بوده بحث «عدل الهی» است. این بحث، متکلمان اسلامی را به دو دسته عدلیه (شیعه و معتزله) و غیرعدلیه (اشاعره) تقسیم کرد.

این مسئله در قسمت تکوینیات بدین شکل مطرح شد که آیا خلقت و تکوین عالم بر مبنای عدالت است و هر کاری خدا کند بر مقتضای عدل است یا چون اراده و مشیت خدا مطلق و نامحدود است خلقتش تابع هیچ قاعده و قانونی نمی تواند باشد، بلکه هر چه او بکند میزان عدل است، نه چون مقتضای عدل است او می کند.

در قسمت دیگر که مربوط به نظام تشریع است نیز این سؤال مطرح شد که بلا شک آنچه بدان امر شده، خوب و آنچه از آن نهی شده بد است، اما آیا چون خوبی ها خوب و بدی ها بد بوده است اسلام بدان ها امر و نهی کرده یا چون اسلام به آن ها امر و نهی کرده یکی خوب و دیگری بد شده است و مثلاً اگر شارع، امر به دروغ و نهی از راستی می کرد دروغ خوب و راستی بد می شد؟

این جا بود که علمای اسلامی دو دسته شدند و مسئله حسن و قبح عقلی پیش آمد. طرفداران حسن و قبح عقلی گفتند: فرمان شارع تابع صلاح و فساد واقعی اشیاء است و مخالفان گفتند: حسن و قبح اشیاء تابع دستورهای شرعی است. درباره عدل و ظلم هم که مربوط به حقوق مردم است مطابق نظر عدلیه، ذی حق بودن و ذی حق نبودن بذاته یک حقیقت خارجی است و قبل از آمدن اسلام هم حق و ذی حق وجود داشته، منتهی اسلام دستوراتش را طوری تنظیم کرده که حق به ذی حق برسد، اما مطابق نظر دوم، عدل و ظلم حقیقتی مستقل ندارند و تابع چگونگی قانونی هستند که شارع وضع می کند.

نتیجه و اثر عملی بحث بالا در مسئله دخالت عقل و علم در استنباط احکام اسلامی، آشکار می شود. اگر نظریه اول را بپذیریم که حق و عدالت و حسن و قبح واقعی و عقلی وجود دارد و شارع بر اساس این واقعیات قانون وضع می کند آن جا که حکم صریح عقلی پیش می آید ما به آن تمسک می کنیم و می گوییم: «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» و دیگر تابع فرم و شکل صوری نمی شویم و حتی اگر در جایی ظاهر یک دلیل نقلی را مخالف حکم صریح عقل دیدیم باز به حک