خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل آیه ولایت در نگاه شاعران

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل آیه ولایت در نگاه شاعران :

بر سر سفره ولایت

از جمله آیاتی که توجّه شاعران شیعی را به خود معطوف ساخته است آی مبارک ۵۵ سور مائده است که به نقل از اکثر مفسّران در نعت حضرت علی(ع) نازل شده است که:

«انّما ولیکم اللّه و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوه و یؤتون الزکوه و هم راکعون»

در شأن نزول این آیه چنین آورده اند که: روزی حضرت امیر المؤمنین علی(ع) در مسجد در حال اقام نماز بودند که سائلی از راه رسید و از هر که درخواست کمک نمود کسی او را مساعدت ننمود و حضرت در حین نماز هنگام رکوع به سائل اشاره نمود و انگشتر خود را به او بخشید و در پی این ماجرا این آیه بر نبی مکرّم اسلام(ص) نازل شد. این ماجرا چنان مورد توجّه شعرای پارسی سرا قرار گرفته است که اغلب در مدایح خود بدان اشاره نموده اند معروفترین شعر در این خصوص را محمد حسین بهجت متخلص به شهریار سروده است که:

برو ای گدای مسکین در خان علی زن

که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را

از دیدگاه مفسران و شاعران این آیه از افتخارات مولا امیر المؤمنین علی(ع) و شیعیانش به شمار می آید و از آنجا که تاج و افسر را فراوان مورد نظر قرار داده اند و با آوردن کلم انّما اوّلین واژ مزبور آن را به مانند تاجی معنوی بر سر حضرتش تعبیر نموده اند.

مرحوم میرزا حبیب الله مجتهد خراسانی چنین سروده است:

شاهی که بر سر نهاد دیهیم…

از افسر انّما علی بود

مرحوم مهدی الهی قمشه ای از شعرای معاصر که در مناقب مولای متقیان علی (علیه السلام) فراوان سروده است و در شماره های پیشین فصلنامه قرآنی کوثر(۶) به قصید قرآنی او، در مدح حضرت مولا اشاره نموده ایم نیز چنین سروده است:

بر سر از سلطان عزّت یافت تاج انما

آری ایمان را نگهبان در صف هیجا علی است

خوشدل تهرانی نیز چنین نگاشته است:

آری آری مرتضی بر مسند احمد نشست

آری آری هل اتی از انّما افسر گرفت

چنانکه مشاهده می کنید. شاعر دو آیه را در تلمیح ماجرای غدیر دخیل می سازد و تشبیهی نغز و بدیع ارایه می نماید منزوی تهرانی نیز تصویر و برداشتی دیگر از این آیه دارد و آن را معامله ای سودمند دانسته است. زیرا با اهدای خاتم به دریافت تاج کرامت ولی الهی دست می یابد و با این مراعات النظیر خاتم و تاج و پادشاهی تشبیهی زیبا جلوه گر نموده است، آنجا که می فرماید:

علی شهی است که از انّما؛ زبار خدای

گرفت تاج کرامت به دادن خاتم

نادری مشهدی هم، اینچنین به این موضوع نگریسته است:

سلطان انّما تاج دارای لا فتی تخت

مولای هر دو عالم، با شبیر و شبّر

اما میرزا علی آشوب آشتیانی(ادیب خلوت) انّما را تخت و اورنگ پادشاهی توصیف نموده و هل اتی را افسر گرفته است.

خدیو انّما اورنگ و شاه هل اتی افسر

یکه انداز ید اللّه، یکه تاز لا فتی الاّ

بنایی یزدی، آی مزبور را تخت و سریری توصیف کرده که مولا امیر المؤمنین علی (ع) موجب افتخار آن آیه است:

شد بعد حج اندر غدیر با جمع اصحاب کثیر

آن شاه بی مثل و نظیر فخر سریر انما

روشن اردستانی، حکم ابلاغ ولایت امیر المؤمنین علی(ع) را به این آیه مستند می سازد.

در غدیر خم رسول الله را شد جانشین

ملک دین بر وی مسلّم شد به حکم انّما

خواجه عبد الله انصاری(پیر هرات)، نیز نشان ولایت علی (ع) را از این آیه می داند و می سراید

ای خوانده تو را خدا ولی ادرکنی

بر تو زنبی نصّ جلی ادرکنی

دستم تهی و لطف تو بی پایان است

یا حضرت مرتضی علی ادرکنی

وحشی بافقی، وجه تمایز حضرت مولا را در همین آیه می داند و نشانه های سرفرازی از علم و افسر برتریش بر دیگران را بر این نکته مهم معطوف می داند:

به تاج انما گردد سرافراز

به دین افسر شود از جمله ممتاز

به اورنگ خلافت جا دهندش

کنند از انّما رایت بلندش

حکیم شفایی اصفهانی، دو آیت برجسته در فضیلت حضرت امیر المؤمنین علی(ع) را یکی در همین آیه و دیگر در ماجرای غدیر می داند و می سراید:

یکی از فضل او غدی