خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل ساماندهی آسیب ‌های اجتماعی

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل ساماندهی آسیب ‌های اجتماعی :

تلاشی جالب برای ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در این خانه، بچه‌های اعتیاد می‌خندند. دنیای عجیبی است. در فروشگاه‌های بزرگ جایی برای بازی کودکان در نظر گرفته‌شده تا آنها خسته و آغشته دنیای بزرگ‌ترها نشوند. فکر کمتر کسی اما به کودکی‌های گمشده خانواده اعتیاد رفت. حالا «خانه مادری» خبری خوش برای مادرانگی است.

در این خانه، بچه‌های اعتیاد می‌خندند

«فضایی ایجاد کردیم تا بچه‌ها بیایند در این فضا کمی بازی و درس‌های عقب‌افتاده را جبران کنند. خانه‌ای رنگین ببینند و غرق در دنیای رنگ‌ها از دنیای خاکستری و سیاه اعتیادی که خانواده‌شان را درگیر کرده،‌ فاصله بگیرند. رنگ‌ها و اسباب‌بازی‌های ساده‌ای که برایشان فراهم کرده‌ایم، به چشم آن‌ها فقط یک مجال ساده نیست بلکه دریایی از آرزوها و کودکی‌هایی است که در «خانه مادری» در آن غوطه‌ور می‌شوند و طعم شادمانی را می‌چشند.» این‌ها جملات مشترکی است که بانیان و فعالان «خانه مادری» درباره این خانه که فعالیت خود را به‌طور غیررسمی از مرداد و رسماً از آذرماه سال جاری آغاز کرده است، می‌گویند. خانه‌ای که برای حمایت از کودکان خانواده اعتیاد، ترغیب والدین به ترک اعتیاد، پیشگیری از بزهکاری کودکان و ترک اعتیاد و سم‌زدایی نوزادانی که معتاد به دنیا می‌آیند، افتتاح‌شده است.

مادر، مادر است حتی اگر معتاد

«مژگان علیشاهی»، مددکار اجتماعی است اما در خانه مادری فقط یک نام و عنوان دارد: «مامان مژگان». او هرروز به محله هرندی می‌آید؛ محله‌ای که معتادان و خانواده‌های آسیب‌دیده اجتماعی بسیاری آنجا زندگی می‌کنند. نگاهش اما بیشتر خوبی‌ها را می‌بیند: «اینجا هر بدی که داشته باشد یک خوبی دارد؛ بیشتر ساکنانش قوم‌وخویش هستند. به خانه هم رفت‌وآمد دارند. اگر موضوعی را به یکی از خانواده‌ها بگویید به بقیه اطلاع می‌دهد. شما باید برای اعتمادسازی وقت بگذارید. خانواده‌های اعتیاد معمولاً خانواده‌های خشنی هستند اما نباید بین اعضای خانواده جدایی انداخت. ما به والدین این بچه‌ها هرچند درگیر اعتیاد باشند این اعتمادِ خاطر را می‌دهیم که قرار نیست فرزندشان را از آن‌ها جدا کنیم. مادر معتاد اگرچه معتاد اما بالاخره مادر است. من یک مادر هستم و می‌دانم برای مادر، شیرین‌تر از لحظه‌ای که فرزندش را در آغوش می‌کشد. لالایی می‌خواند و «بخواب آرامِ جان مادر» می‌گوید، وجود ندارد. حتی همین مادرانگی‌های کوتاه هم حکم نمکِ زندگی برای فرزندان خانواده اعتیاد دارد.»

مصطفی عجله نکن!

اگر قرار باشد نام دیگری برای این خانه انتخاب کرد؛ ‌«خانه امید» برای خانواده‌های درگیر اعتیاد، آسیب‌دیده اجتماعی و مواد مخدر است. حق با مادران و مددکاران این خانه است، چشم کودکان این خانواده حتی پس از بارها مراجعه به این خانه، یک جا بند نمی‌شود. از رنگ آجری به آجر دیگر، از یک اسباب‌بازی به اسباب‌بازی دیگر می‌دود و احتمالاً ذهن معصومشان خیال می‌بافد که کاش این خانه رؤیایی مال من بود.

«مصطفی» یکی از کودکان افغانستانی که در بازار کار می‌کند، می‌گوید:‌ «این محله را عین کف دستم می‌شناسم. این خانه قبلاً این شکلی نبود، داشت ویرانه می‌شد. معتادها از میله پنجره‌ها کمک می‌گرفتند و خودشان را می‌رساندند داخل. خانه‌های اینجا معمولاً همین شکلی هستند چند تا در میان،‌ خراب، متروک یا ویرانه‌ای هستند که پاتوق معتادان شده است.»

مثل عاقله‌مردهای ریش سپید و دنیادیده دستی به چانه هنوز سبز نشده‌اش می‌کشد و می‌گوید: «ای‌والله! خوب نونوارش کردید. صاحب قبلی خانه برگردد،‌ خانه خودش را نمی‌شناسد.»

علیشاهی می‌گوید: «این خانه برای شما بچه‌های گل وقف‌شده است.» مصطفی اما باوجود همه چرتکه انداختن، تیزبینی و سر از حساب-کتاب درآوردن‌هایش هنوز هم کودک است. محبوب‌ترین وسیله بازی او در این خانه تیوپی شبیه لاستیک تریلی است. اولین کاری که هرروز انجام می‌دهد، این است که در تیوپ بدمد و مثل راننده‌های تریلی ۱۸ چرخ بگوید: «بادِ چرخ خیلی مهمه، خیلی…» پادویی در بازار اما از او کودکی هوشیار ساخته؛ وقتی بین لحن راننده کامیون‌وارش می‌گویی: «کامیون، سالار جاده‌هاست! ماشینِ سواری دیگه چیه؟!» می‌گوید: «ماشین فقط سواری شاستی بلند و باکلاس…»

مددکار اجتماعی راست می‌گفت؛ احوال بزرگ‌سالی زود در افکار این بچه‌ها می‌پیچد. مصطفی مثل بیشتر پسربچه‌ها شیفته ماشین مسابقه‌ای و کامیون نیست. سودا و بوی پول جای عطر خوش آرزوهای کودکی را در مشامش پرکرده. کار مربی‌ها در این خانه همین است؛ آموزش فردی و اجتماعی سرِ بزنگاه. علیشاهی می‌گوید: «عجله نکن! یک روزی آقای جاافتاده‌ای می‌شوی که دیدن یک‌تکه گچ سفید روی آسفالت سیاه خیابان وسوسه‌ات می‌کند خم شوی،‌ لی‌لی بکشی و پاهایت در حالی در خانه‌هایش بنشیند که پر از حسرت همین روزهای کودکی هستی.» بعد رو به ما می‌گوید: «این جمله‌ها لالایی هرروز ماست، نه برای خواب کردن بچه‌ها برای هوشیار کردنشان نسبت به مفهوم زندگی.» شاید آرزو کنی، کاش مصطفی برادر کوچکت بود تا دست نوازش به سرش می‌کشیدی و برایش شعر می‌خواندی؛ همان شعر معروف را: «ول کن جهان را قهوه‌ات یخ کرد…»

آموزش به سبک «عمو خیاط»

خانه امید علاوه بر یکشنبه‌ها که شلوغ‌ترین روز آموزشی هفته است، هرروز برای کودکان ساعت بازی و آموزش دارد و به گفته مسئولان خانه هرروز به‌طور متوسط ۲۵ تا ۴۰ مراجعه‌کننده دارند. این تعداد در جشن‌ها و مناسبت‌ها بیشتر هم می‌شود. درهای خانه با توجه به بافت جرم‌خیز محله و برای تأمین امنیت بچه‌ها از داخل قفل است اما به روی آن‌هایی که به امیدی به آن سر می‌زنند، باز است.

یکی از مربی‌های این مرکز «مریم هروی» است و می‌گوید: «این بچه‌ها مثل زمین تشنه آماده کاشتن بذر و آبیاری هستند. هر موضوعی که در کلاس آموزش می‌دهیم زود متوجه می‌شوند. اگر درس نمی‌خوانند، دلیلش این نیست که میلی برای درس خواندن ندارند، اتفاقاً دارند اما شرایط برای آن‌ها آن‌طور که بایدوشاید رقم نخورده است.»

مربی از صبری که باید برای آموزش این بچه‌ها به خرج داد، می‌گوید: «گاهی وقت‌ها بچه‌ها موقع درس چرت می‌زنند. معمولاً شرایط خانوادگی مناسبی ندارند. کودک کار هستند و خسته از سر کار می‌آیند. با شیوه عموخیاط با کمک تصاویر و لوازم کمک‌آموزشی به آن‌ها درس می‌دهیم. بسیاری از این بچه‌ها برگه شناسایی و هویت ندارند. به همین دلیل نمی‌توانند مدرسه بروند اما نباید از درس و مدرسه عقب بمانند.»

خودت را خوشبخت کن!

زوجی جوان و فعال در حوزه حقوق کودکان هستند. قبل از خانه مادری تجربه حضور در مراکز مختلف مرتبط با کودکان آسیب‌دیده‌اجتماعی را داشته‌اند. «مائده ادهم ملکی» و «ضیاء بابایی» معتقدند کودکان خانواده‌های اعتیاد، کودکان کار، فرزندان خانواده‌های جرم‌خیز می‌توانند سرنوشت بهتر از خانواده خود پیدا کنند، بابایی می‌گوید: «همزمان با تقویت درس بچه‌ها عزت نفس و اعتمادبه‌نفس آن‌ها را هم بالا می‌بریم. تقویت این باور که می‌توانند سرنوشتشان را رقم بزنند و چه کسی گفته فرزند یک معتاد یا کارتن‌خواب نمی‌تواند پزشک، مهندس، معلم یا فردی مفید برای جامعه باشد از کارهای ماست. اگر این را بپذیرند، طعم زندگی‌شان متفاوت می‌شود. تلخی می‌رود، شیرینی می‌آید. غم می‌رود، امید می‌آید. سستی جای خودش را به تلاش و انگیزه می‌دهد.»

اینجا غافلگیر شدیم

بابایی که تحصیلاتش درزمینه برنامه‌نویسی کامپیوتر است، می‌گوید: «تجربه تدریس در مدرسه را دارم. همسرم هم در یک موسسه مدرس زبان انگلیسی است. در موسسه‌ای دیگر هم کارهای مرتبط به مددکاری و حمایت از کودکان آسیب‌دیده اجتماعی انجام می‌دهند. از آن طریق مطلع شدیم خانه مادری نیاز به مدرس داوطلب دارد. زمان را از دست ندادیم و اعلام آمادگی کردیم.»

از غافلگیر شدن در خانه مادری می‌گوید: «فکر می‌کردیم وضع بچه‌ها خیلی بد است اما اوضاع بهتر و امیدوارکننده‌تر از تصورات ما بود.» «بهتری» را که می‌گوید، این‌طور توضیح می‌دهد: «وضع خانوادگی و زندگی بچه‌ها به همان بدی بود که فکر می‌کردیم و شنیده بودیم اما وضعیت تحصیلی‌شان، نه! ضریب یادگیری بالایی دارند. خانواده‌ها درگیر یا غرق در مشکلات مرتبط با آسیبی که در آن گرفتارشده‌اند، هستند اما مهر و عاطفه مادری هنوز پررنگ است. اعضای خانواده به فرزند خود توجه می‌کنند تا دست‌کم او مانند آن‌ها نشود. همین‌که اجازه می‌دهند فرزندشان سر این کلاس‌ها حاضر