خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل شخصیت قرآنی فاطمه معصومه(ع)

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل شخصیت قرآنی فاطمه معصومه(ع) :

مقدمه

سید جلیله، عالمه، محدثه، ملهمه، مفهمه، شفیعه روز جزا، حضرت خیر النساء، فاطمه معصومه(ع) دخت گرانقدر ولی خدا امام أبا الحسن موسی بن جعفر(ع) به قول مشهور در بین دانشمندان شیعه معاصر به سال ۱۷۳ ق در اول ذی قعده در مدینه چشم به جهان گشود. در منابع قدیمی، تاریخ ولادت و وفات آن حضرت بیان نشده است. به گفته آیت الله رضا استادی اولین کتابی که در آن تاریخی ذکر شده است نورالافاق نوشته جواد شاه عبدالعظیمی که در سال ۱۳۴۵ ق منتشر شد. در این کتاب تاریخ ولادت اول ذی قعده سال ۱۷۳ ق و تاریخ وفات دهم ربیع الثانی ۲۱۰ ه.ق ذکر شده است. و این مطلب از این کتاب به کتاب های دیگری راه یافته است. برخی علما مانند آیت الله مرعشی، ذبیح الله محلاتی، آیت الله شبیری زنجانی با نظر شاه عبدالعظیمی مخالفت کردهاند و این کتاب را ساختگی دانسته اند.[۱] مادر عالیقدر ایشان أم ولدی بود که او را تکتم، نجمه، اروی، سمانه و خیزران المرسیه نیز می نامیدند. کنیه اش أم البنین و لقبش را طاهره و شقراء نوبیه نیز گفته اند.[۲] وی کنیزی از اشراف عجم بود که در بین اعراب متولد شده بود.[۳] از حمیده همسر امام صادق(ع) نقل شده که ایشان به امام کاظم(ع) فرموده است: «کنیزی با فضیلت تر از او ندیده ام و شکی نیست که به زودی خدای متعال نسل وی را آشکار خواهد کرد». وی بانویی با فضیلت و عابده و کثیر الذکر بود.[۴]

به گفته محمدبن جریر طبری صغیر «حضرت فاطمه معصومه(ع)» با حضرت أبوالحسن الرضا(ع) از مادر یکی بودند. البته برای اثبات این سخن به یک قرینه تاریخی می توان استناد کرد.[۵] در وصیت نامه مشهور امام موسی بن جعفر(ع) در کتاب عیون أخبار الرضا(ع)، امام کاظم(ع) حضرت رضا(ع) را وکالت تام در صدقات، اموال، همسران و دختران خود داده بود و در وصیت نامه اشاره میکنند امر ازدواج دخترانم به دست هیچ یک از برادران مادری شان نیست و دخترانم نباید کاری انجام دهند جز با صلاح دید و مشورت او، و اگر برادران مادری دخترانم (بدون اجازه ی علی) در مورد ازدواج آنان کاری انجام دهند خداوند متعال و رسولش(ص) – را مخالفت و نافرمانی کرده اند. او نسبت به مسائل ازدواج قوم خود داناتر است، اگر خواست تزویج میکند و اگر نخواست نمیکند. و من آنان را نسبت به آن چه در این نوشته ذکر کرده ام وصیت و سفارش نموده ام و خداوند را بر آن ها گواه میگیرم».[۶] هم چنین در هجرت حضرت معصومه(ع) با نزدیکان خود جهت دیدار حضرت رضا(ع) از همراهی سایر خواهرانش گزارشی در تاریخ ثبت نشده است.

در منابع شیعی درباره شخصیت بافضیلت سیده جلیله حضرت معصومه (ع) روایاتی از ناحیه سه معصوم صادر شده است که از باب تبرک، ابتدا به نقل آن ها پرداخته می شود. امام صادق (ع) می فرماید:

«ألا إن قم حرمی و حرم ولدی من بعدی… تقبض فیها إمرأه هی من ولدی و إسمها فاطمه بنت موسی، یدخل بشفاعتها شیعتی الجنه بأجمعهم؛[۷] بدانید قم حرم من وحرم فرزندان پس از من است؛ زنی از فرزندانم در این شهر در میگذرد که نام او فاطمه دختر موسی است؛ همه ی شیعه در روز قیامت به شفاعت او روانه ی بهشت می شوند».

و نیز فرموده است:

«و إن لنا حرما و هو بلده قم، ستدفن فیها إمرأه من أولادی تسمی فاطمه، فمن زارها وجبت له الجنه؛[۸] شهر قم، حرم ما است و در آن زنی از فرزندان من مدفون می شود به نام فاطمه؛ هرکس او را زیارت کند، بهشت برای او واجب شود».

حضرت ابوالحسن الرضا(ع) می فرماید:

«یا سعد! عندکم لنا قبر؟ قلت: جعلت فداک قبر فاطمه بنت موسی (ع) قال: نعم. من زارها عارفا بحقها فله الجنه؛[۹] ای سعد! در شهر شما ما آرامگاهی داریم؟ گفتم: فدایت شوم، قبر فاطمه دختر موسی(ع)؟ فرمود: بلی، هرکس آن را با معرفت به حقش زیارت کند، سزاوار بهشت گردد…».

امام جواد (ع) فرمود:

«من زار عمتی بقم وجبت له الجنه؛ آنکس که عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت برای او واجب شود».

زیارت نامه ای که علامه مجلسی در کتاب های زادالمعاد و بحارالانوار و تحفه الزائر از حضرت رضا(ع) نقل کرده است، احتمال داده است که متن آن ادامه حدیث امام رضا(ع) نباشد و علما آن را افزوده باشند و نیز ممکن است بخش هایی از این زیات نامه اضافاتی داشته باشد که از ناحیه معصوم صادر نشده است، اما در این مقاله بنا به صحت صدور زیارت نامه مأثور از ناحیه معصوم گذاشته شده است. اگر با داشتن مقام شفاعت و مقام محمود و روایاتی که درباره آن حضرت صادر شده با توجه به قرآن ویژگی هایی را بر آن حضرت می توان برشمرد. در ابتدای زیارت نامه بر حضرت آدم و پیامبران أولوا العزم تحیت و سلام فرستاده می شود. فراز دوم سلام ها با لحن خطاب بر پیامبر خاتم(ص) و خاندان رسالت تا امام عصر(عج) جداگانه درود و سلام فرستاده می شود. در فراز سوم بر حضرت فاطمه معصومه(ع) به عنوان دخت پیامبر اسلام(ص) و دختر امیرمومنان و به عنوان دخت حضرت فاطمه و حضرت خدیجه(ع) و نیز به عنوان دختر امام حسن و امام حسین (ع)، سلام فرستاده شده است. سپس بر ایشان به عنوان دختر امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم(ع)، سلام فرستاده می شود. در فراز پایانی سلام ها بر ایشان به عنوان خواهر و عمه ی امام سلام و درود فرستاده می شود.

در ادامه زیارت نامه، زیارت کنده از دخاوند درخاوست میکند: محشور بودن با محمد و آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین)، اصل تولی و تبری، ایمان و یقین بر تعالیم اسلام، طلب آخرت کردن و نیز از حضرت معصومه(ع) درخواست شفاعت جهت دخول به بهشت و عاقبت به خیری و فرج دولت حقه می شود.

رابطه حضرت معصومه با پیامبران أولوالعزم و اهل بیت نبوت ارتباطی که بین سیده جلیله حضرت معصومه(ع) با مقرب ترین بندگان بارگاه الهی وجود دارد را می توان با آیه ۳۳ و ۳۴ سوره آل عمران به نحوی که بیان خواهد شد ارتباط داد. قرآن کریم در سوره آل عمران به برگزیده بودن برخی انسان ها در طول تاریخ اشاره کرده، می فرماید:

إِنَّ اَللّهَ اِصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى اَلْعالَمِینَ (آل عمران ۳/ ۳۳)؛ به یقین، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر مردم جهان برتری داده است.

ذریه بعضها من بعض و الله سمیع علیم (آل عمران ۳/ ۳۴)؛ فرزندانی که بعضی از آنان از [نسل] بعضی دیگرند، و خداوند شنوای داناست.

«اصطفی» به معنای خالص بودن از ماده ی «صفو» است. راغب می نویسد: «اصطفاء اخذ خال ودن شئ از هر نوع شائبه و ناخالصی است».[۱۰]

بنابراین در شئ انتخاب شده باید صفا و خلوص و امتیاز باشد. آل به معنای خاص هر چیزی است.[۱۱] مراد از برگزیدن بر عالمیان، برگزیده آنان در یک یا چند امر است که دیگران با آن در این امور شرکت ندارند؛ چون آدم اولین خلیفه خدا و پدر بشر و مسجود فرشتگان بود و اولین کسی که در توبه بر او باز شد، و اولین کسی که برای او تشریع دین شد، نوح اولین پیامبران أولوالعزم صاحب کتاب و شریعت می باشد. خداوند او و پیروانش را سلامت داشت و ذریه او را تداوم و بقا بخشید. آل ابراهیم نزدیکان خاص آن جناب هستند و اصطفاء در آنان به معنای وراثت عقیده می باشد که به صاحبان نطق اطلاق می شود و مراد از آل ابراهیم پاکان از ذریه آن جناب مثل اسحاق، یعقوب و انبیاء بنی اسرائیل و اسماعیل و ذریه پاک هستند. مراد از آل عمران همسر عمران، مریم و عیسی(ع) می باشد و برتری دادن آنان بر عالمیان، منافاتی با برتری دادن غیر آنان و یا تفضیل و تفاضل در بین خود آنان ندارد.[۱۲]

نسبت ذریه به ذر خلاصه جامعی از سنت توارث می باشد که از«اصطفاء» س شچرمه میگیرد یا منشأ اصطفی است. اراده و اختیار و اکتساب می تواند صفات و خصایص عالی روح و میراثی را در نسل های انسان تکامل یافته و گزیده نگهدارد، یا برحسب توانایی ژن کامل تر کند. در بیشتر آیاتی که ذریه و مشتقات آن آمده ناظر این گونه صفات عالی و میراثی است، هم چون آیه وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ کُلاًّ هَدَیْنا وَ نُوحاً هَدَیْنا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ وَ أَیُّوبَ وَ یُوسُفَ وَ مُوسى وَ هارُونَ وَ کَذلِکَ نَجْزِی اَلْمُحْسِنِینَ. (انعام ۶/ ۸۴)

خدای سبحان در آیه ۳۳ سوره آل عمران به صراحت بیان میکند که در مسیر آفرینش پدیده بشری و سرفصل های تاریخی آن امر خدا جهش یافته تا افرادی چون آدم و نوح و گروه هایی چون آل ابراهیم و آل عمران گزیده و تصفیه گردند و در آغاز تحول تک تک و جدا جدا و با فاصله چون آدم و نوح و ابراهیم آنگاه گروه گروه و پیوسته و گسترده هم چون آل ابراهیم و آل عمران. گروه گزیده به سرسلسله های ممتاز نه همین خاندان و فرزندان بلکه همان ها که خصایص روحی ابراهیم را داشته و رسالت او را به عهده گرفتند، می باشند. گویا در فاصله اصفای آدم، آنگاه نوح سپس ابراهیم راز اصطفا و خصایص آن به وراثت در آل ابراهیم مانند اسماعیل و اسحاق و برگزیدگان وابسته به آن ها انتفال یافته، سپس آن خصایص انتسابی و آلی مغلوب و مکنون گردیده هم چون خصایص وراثتی که در پدیده های حیاتی و آلی که گاه در کمون و مغلوب است و گاه بارز می شود.[۱۳]

با توجه به این مطالب می توان گفت: حضرت معصومه(ع) از جمله پدیده های انسانی است که با عنایت پروردگار و ارث صفات و خصایص عالی روحی و میراثی از اجداد پاکش بوده است. از عقل و اراده و نفس مطمئنه برخوردار بوده است. آن ویژگی ها و خصایص موروثی و اکتسابی از وی شخصیتی قوام یافته را ساخته که دارای مقام محمود است که نمود آن در شفاعت در روز قیامت و در بهشت آشکار می شود. از این رو آن حضرت از مقربین بارگاه ربوبی محسوب می شود. مقربین چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند.

مقام قرب

مراد از قرب، قرب مقامی است نه مکانی.[۱۴] از مقربین در قرآن به عنوان سابقون نیز یاد شده است. سابقون کسانی هستند که به خیرات و به تبع آن مغفرت و رحمت خداوند سبقت میگیرند. قرآن کریم در این باره می فرماید:

ثُمَّ أَوْرَثْنَا اَلْکِتابَ اَلَّذِینَ اِصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اَللّهِ ذلِکَ هُوَ اَلْفَضْلُ اَلْکَبِیرُ (فاطر۳۵/ ۳۲)؛ سپس این کتاب را به آن بندگان خود که [آنان را] برگزیده بودیم، به میراث دادیم؛ پس برخی از آنان بر خود ستمکارند و برخی از ایشان میانه رو، و برخی از آنان در کارهای نیک به فرمان خدا پیشگامند؛ و این خود توفیق بزرگ است.

مقربون بلندمرتبه ترین طبقات سعادتمندان هستند. قرآن کریم می فرماید:وَ اَلسّابِقُونَ اَلسّابِقُونَ * أُولئِکَ اَلْمُقَرَّبُونَ (واقعه ۵۶/ ۱۱ – ۱۰)؛ و سبقت گیرندگان مقدمند. آنانند همان مقربان [خدا].

چنین مرتبه ای برای کسی حاصل نمی شود مگر از راه عبودیت و رسیدن به حد کمال آن، هم چنانکه خدای سبحان می فرماید:

لَنْ یَسْتَنْکِفَ اَلْمَسِیحُ أَنْ یَکُونَ عَبْداً لِلّهِ وَ لاَ اَلْمَلائِکَهُ اَلْمُقَرَّبُونَ وَ مَنْ یَسْتَنْکِفْ عَنْ عِبادَتِهِ وَ یَسْتَکْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ إِلَیْهِ جَمِیعاً (نساء۴/ ۱۷۲)؛ مسیح از این که بنده خدا باشد هرگز ابا نمی ورزد، و فرشتگان مقرب [نیز ابا ندارند]؛ و هر کس از پرستش او امتناع ورزد و بزرگی فروشد، به زودی همه آنان را به سوی خود گرد میآورد.

عبودیت تکمیل نمی شود مگر وقتی که عبد تابع محض باشد، و اراده و عملش را تابع اراده مولایش کند، چیزی نخواهد، و هیچ عملی نکند مگر بر وفق اراده مولایش و این به معنای داخل شدن در تحت ولایت خداست. به این افراد اولیاء الهی میگویند.[۱۵] مقربان نه تنها در ایمان پیشگام هستند، در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیشقدم هستند، آنان اسوه و پیشوای مردم اند. در تاریخ اسلام از مصادیق بارز سابقون، امیرمومنان علی(ع) و حضرت خدیجه(ع) می باشند.[۱۶]

شناخت و معرفت الهی

یکی از مهم ترین عوامل در عبودیت باری تعالی شناخت و معرفت الهی است. انسان به اندازه ی فکر و اندیشه خود، در راه شناخت کسی که او را نیایش میکند، تلاش می نماید؛ زیرا حق تعالی به عنوان اصلی ترین رکن دعا می بایست نزد نیایش گر شناخته شده باشد. انسان هرگز با کسی که ناشناخته و مجهول است سخن نمیگوید. لازمه شناخت و معرفت حق، ایمان و اعتقاد به قدرت بی پایان پروردگار است. اعتقاد به این که سرشرته تمام اموربه دست قدرت اوست ودر این وادی، مفرعت اهل بیت(ع)به حضرت حق غیر از نوع معرفتی است که افراد عادی و عامه مردم به خدای متعال دارند. در دعا و نیایش های آنان رابطه ای عمیق میان ایمان و محبت به خدا وجود دارد، از این رهگذر برای آنان پیوند و انس با خدا و لذت ناشی از این انس جلوهگر می باشد.

به همین سبب در عبادات و نیایش ها بر آنان حالاتی میگذرد که برای بشر عادی قابل درک نیست. قرآن کریم در سوره دهر به برخی از حالات اهل بیت(ع)که در بهشت دارند، اشاره فرموده است. در جذبه های عرفانی در حالات سردی و گرمی که به ایشان دست می دهد، آنان از شراب طهوری می نوشند که ساقی آن، حضرت حق تعالی است. و این حالات به فراخور مقام و رتبه آنان قابل درک برای سایرین نیست. از این رو خدای سبحان می فرماید: یُسْقَوْنَ فِیها کَأْساً کانَ مِزاجُها زَنْجَبِیلاً * عَیْناً فِیها تُسَمّى سَلْسَبِیلاً … وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً. (انسان ۷۶/ ۱۷، ۱۸، ۲۱)

سیده جلیله حضرت فاطمه معصومه(ع) در مرتبه ی از فهم و معرفت به حق تعالی قرار