خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل اطلاعات و تحقیقات در اسلام(ادله لزوم، حکم عقل )

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل اطلاعات و تحقیقات در اسلام(ادله لزوم، حکم عقل ) :

أ- حکم عقل

عقل انسانی به طور وضوح، هرج و مرج و فساد اجتماعی و ناامنی و شیوع فحشاء و ظلم و منکرات را تقبیح کرده و مبارزه با اختلال نظم و ایجاد هرج و مرج و فساد و منکرات را لازم می داند.

معلوم است که دفع و رفع اینها متوقف بر ایجاد نظام و وجود نظم است و بنابراین عقل، حفظ نظام و برقراری نظم را در جامعه واجب می داند.

شیخ انصاری- رحمه اللَّه تعالی علیه- در کتاب مکاسب در بحث ولایت جائر در مقام بیان اقسام ولایت می فرماید:

وَ مِنْها ما یکونُ واجبهً وَ هِی ما تَوَقَّفَ الْامْرُ بِالْمَعْروُفِ وَ النَّهْی عَنِ المُنْکرِ الْواجِبانِ عَلَیهِ، فإِنَّ ما لا یتِّمُ الْواجِبُ الّا بِه واجِبٌ مَعَ الْقُدْرهِ.

یعنی: برخی از اقسام ولایت، واجب می باشد و آن ولایتی است که امر به معروف و نهی از منکر، متوقف بر آن است؛ زیرا مقدمه واجب در صورت قدرت، واجب است.

و در جای دیگر می فرماید:

ثُمَّ انَّهُ یسَوِّغُ الْوِلایهَ الْمَذْکورَهَ امْرانِ: احَدُهُمَا الْقیامُ بِمَصالحِ الْعِبادِ.. .. [۱]

یعنی: آنچه که ولایت را تجویز می کند دو چیز است: یکی قیام به مصالح بندگان خدا و.. .[۲]

و در باب اخذ اجرت بر واجبات می فرماید:

إِنَّ وُجُوبَ الصِّناعاتِ لَیسَ مَشْروُطاً بِبَذْلِ الْعِوَضِ لأَنَّهُ لإِقامهِ النِّظامِ الَّتی هِی مِنَ الْواجِباتِ الْمُطْلَقَهِ. [۳]

یعنی: واجب بودن صناعات، مشروط به دادن عوض در مقابل آن نیست؛ زیرا وجوب صناعت برای برپایی نظام است و- برپایی نظام- از واجبات مطلقه می باشد.

ظاهراً مقصود شیخ از وجوب صناعت، وجوب عقلی است؛ زیرا عقل به منظور برپا داشتن نظام، صنعت ها را برای اشخاصی که می توانند انجام دهند، یا می توانند یاد بگیرند، واجب می داند. و مراد از نظام، فقط ایجاد حکومت نیست بلکه منظم بودن زندگی بشر و رفع اختلال و هرج ومرج است.

احتمال می رود که نظر مرحوم شیخ از وجوب صناعت، وجوب شرعی باشد به دلیل قاعده ای کلی که از ادلّه متفرقه در ابواب مختلفه فقه استنباط و استفاده می شود.

در ریاض می فرماید:

… وَ اخْرَجَ بِالذّاتی، التَوَصُّلی کاکثَرِ الصِّناعاتِ الْواجِبَهِ کفایهً تَوَصُّلًا الی ما هُوَ الْمَقْصوُدُ مِنَ الْامْرِ بِها وَ هُ