خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل بازتاب حمایت و دفاع حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از مقام ولایت در شعر معاصر فارسی

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل بازتاب حمایت و دفاع حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از مقام ولایت در شعر معاصر فارسی :

مقدمه

هر کس چیزی از بدر شنیده باشد، معنای احد را بداند و ماجرای خندق و احزاب به گوشش خورده باشد، هرگز نمی تواند شکوهمندی و عظمت یک مرد را در آیینه تاریخ اسلام حذف کند؛ مردی که در بلندای عظمتش بال افلاکی ادراک بشر پر می ریزد، حقیقت گریبان چاک می کند و فهم خاکی جز «ها علی بشرٌ کیف بشر» در دست ندارد. همه این پیشینه باعث می شود برگی از تاریخ آن قدر شگفت جلوه نماید که به مرحله غیر قابل باور صعود کند. شجاعت و صلابت و عظمت و فصاحت و هر آنچه نام فضیلت دارد در کنار نام یک مرد معنا می شود؛ مردی که اگر خود را آن طور که باید می نمود، مسجود خلایق می شد. مردی که نه خدا توانمش گفت و نه بشر توانمش خواند. پس به همان نامی او را می خوانم که خدا برایش برگزید: «علی». حتی اگر اندکی از این نام و صاحبش بدانی، خواهی فهمید روزگار چه واقعه ای شگفت در روز های نخستین انقطاع وحی و عروج آخرین پیامبر رقم زده است. در این روز ها از تمام واژه ها می گذری و به دو واژه صبر و سکوت می رسی. تمام توان علی (ع) در محبس این دو واژه محصورند. معجزه ایام متولد می شود؛ گریزندگان از بحبوحه نبرد، ریسمانی از غضب و کینه بر دست هایی که تن یهود از آن لرزید و پشت ابطال با آن به خاک رسیده، بسته اند. غدیر را زیر پا می گذارند. آیه های ولایت و امامت را زیر پوشش جاه طلبی خود می پوشانند. از نردبان ناسپاسی و عهد شکنی و جفا بالا می روند تا بر اریکه خلافت تکیه بزنند و میراث الهی را به غارت ببرند. صبر علی(ع)، شفقت بر طفل اسلام است تا زیر تیغ تفرقه تکه تکه نشود.

اما از پس این صبر و سکوت، موجی از بی قراری و فریاد خروشید. از سراپرده عصمت تجلّی نور ولایت و نمود علی(ع) تمام صلابت و شجاعت و فصاحت علی(ع) شد. نگین ولایت را با جان و هستی اش دربر گرفت و از تعرض ابلیس صفتان محفوظ داشت. بصیرت صدیقه طاهره(ع) آفتابی شد که بر شب ترین صحنه تاریخ تابید و تا بی نهایت زمان را روشن کرد و مسیر حق و باطل در شعاع نور زهرایی آشکار شد. خطبه فاطمه(س) منشور جاودانه دفاع از حقانیت ولایت امیرالمؤمنین(ع) را به شمارگان تمام نسل ها و عصر ها منتشر ساخت. دست فاطمه(س) پا به پای غربت علی(ع) بر در انصار و مهاجر مدد طلبید و حجّت تمام کرد. فاطمه(س) از منبر فدک بالا رفت و قطعنامه حمایت از علی(ع) را با رسا ترین صدا قرائت فرمود و چون تمام اتمام حجّت ها صورت گرفت، خشم و غضب و اشک و آهش را سلاحی آتشین ساخت و خانه جور را به آتش کشید. خون سرخش را مُهر تأیید ولایت علی(ع) کرد و جانش پیش مرگ جان امامت و ولایت شد.

امروز همه می دانند پرچم اسلام و ولایت به دست تازیانه خورده و بازوی کبود فاطمی برافراشته شده و قامت دین به قامت خمیده و رنج کشیده شهید ولایت تکیه کرده است. هر کس قلمی به دست می گیرد یا زبانی می چرخاند یا قدمی در راه ولایت برمی دارد، پیش از هر چیز گل های ثنا و ستایش خود را به پای مشکو نور ولایت می ریزد که اگر سپر بلای ولایت نشده بود، طوفان فتنه، تاریخ را به گونه ای دیگر می نوشت. شاعران فهیم و قدرشناس شیعه که سهم بسزایی در اشاعه فرهنگ و تفکّرات شیعه به خود اختصاص داده اند، با وقوف به مقام والای انسیه حورا و همسر و حامی ولایت و مادر امامت، گل سروده های لبریز از عشق و علاقه و ارادت خود را تقدیم ساحت کبریایی بانو کرده و با توجهی ویژه اعجاز دست های آسمانی اش را در حفظ گوهر عرشی ولایت ستوده اند. شعر فاطمی معاصر نیز در امتداد شعر متعهد شیعی در طول تاریخ، بیرق بیان فضایل و مناقب بزرگ بانوی جهان اسلام را با شور و شوقی عمیق بر دوش می کشد و در این میان، ضرباهنگ و ترجیع بند کلام و بیان خود را به تشریح و تکریم جهاد و قیام بانو در راستای حفظ ولایت و دفاع از سنگر امامت اختصاص می دهد. سروده های فاطمی معاصر در راستای عقاید شیعی، حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را نخستین سنگربان ولایت معرفی می کند و حفظ جان صاحب ولایت و اصل امامت را مرهون مادر امامت می داند. قیام فاطمه(س) و خروش و خطبه اش را بزرگ ترین ذخیره و سند اثبات حقانیت علی(ع) در طول تاریخ می شمارد و خشم و سکوت و درد و آه فاطمه(س) را جلوه هایی روشن و ماندگار در حمایت از شاه ولایت عنوان می نماید و سرانجام، شهادت و دفن شبانه و مزار بی نشان عصمت بزرگ الهی را آخرین تیرکارساز و جاودانه بانو می داند که در مسیر تاریخ پرچم رسوایی و خیانت بانیان ظلم و دنباله روان آنها را برافراشته نگاه داشته است. نگارنده این سطور در مقاله حاضر با ارائه شواهدی از شعر شاعران معاصری همچون ژولیده نیشابوری، محمدعلی مجاهدی، نصرالله مردانی، قادر طهماسبی و…. سعی در تفصیل و تشریح مضامین مذکور دارد.

۱. حفظ جان صاحب ولایت

کرکسان جای گرفته در آشیان آسمانی جانشینی آخرین فرستاد خدا برای اشاع سای شوم حکمرانی خود، واژه های حیا و حرمت و حق را از قاموس ذهن و جانشان پاک کردند و به جای آن با چنگال حرص و طمع، نقش کلمات جاه طلبی و مقام خواهی و دنیادوستی را بر سنگِ سینه، حک کردند تا لحظه لحظه، خون گستاخی و بی شرمی را در رگ هایشان جاری سازد و آنها را به سوی شقاوت و ظلالت ابدی رهنمون شود.آنان که هنوز عمق جانشان طعم خوش دین را نچشیده است، چه می فهمند اسلام مجسّم کیست؟ کسانی که حقیقت قرآن را به گوش دل نرسانده اند، چه می دانند قرآن ناطق چه مقامی دارد؟ آن که از حبّ جاه و مقام فرمان می گیرد، کی معنای معادل بودن کفش هزار وصله و حکومت را در نظر کسی درمی یابد؛ مگر اینکه حکومت جایگاه احقاق حق ها و ابطال باطل ها باشد. مردان سقیفه ای که تاریخ برای ما معرفی می کند، کسانی اند که اگر اسلام و نام رسول خدا(ص) مستمسک رسیدن به هدفشان نبود حرف یزید را «که نه وحیی آمده و نه پیامبری» (نک. حسینی، ۱۳۸۸، ص۱۶) همان روزهای اول رحلت رسول اکرم(ص) بر زبان جاری، و افتخار این بیان را پنجاه سال زودتر نصیب خود می کردند! آنان راه را در این یافتند که برای مقدّس جلوه دادن خود، باید قداست شکنی کنند. برای گشودن درِ دارالاماره به روی خود، بر پای دری که جبرئیل بوسه زن آستانش بود، آتش افروزند و برای رهایی خود از قید و بند هر حقیقتی، با بند جهل و طمع و حرص خود دست های یدالله و اسدالله را ببندند و برای افکندن عقد الهی و ملکوتی جانشینی رسول، حتی اگر لازم شد گردن صاحب حدیث غدیر و افراشته ترین نام تاریخ را بزنند.

علی(U) گفت: «اگر بیعت نکنم، چه؟» گفتند: «در این صورت، سوگند به خدایی که جز او نیست، گردنت را می زنیم.» پس علی فریادزنان و گریه کنان خود را به قبر رسول خدا رساند و فریاد برآورد: «یا بن اُمَّ اِنَّ القَومَ استَضعَفونی وَ کادوا یقتُلونَنی.»(اعراف:۱۵۰) (قمی، ۱۳۸۵، ص۱۲۸)

کاش گوش ها با شنیدن این کلام مولا به قلب ها یادآوری می کردند که این آیه فریاد هارون بود خطاب به موسی و شکو او از قومی که قصد داشتند هادی و راهنمای خود را به پای جهالت خود قربانی کنند و کاش در دل ها کورسوی شعل شعوری مانده بود تا شور حدیث نبوی را که بارها فرمود: «یا علی انت منّی بمنزله هارون من موسی» را دریابند، اما دریغ و صد دریغ که شعورها در شور شورای سقیفه سوخته بود و اگر فاطمه قامت برنمی افراشت، قامت ولایت در تندباد نیرنگ ها و طوفان جاه طلبی ها خمیده بود. امروز همه می دانند استشمام بوی ولایت را مدیون عطر ایثار یاس بهشتی رسول اکرمند.

زین ولایت هر که باغی می خرد

در دل اول نام زهرا می برد

(طاهریان، ۱۳۸۵، ص۱۳۰)

نخل بلند ولایت بر شانه های خسته از درد کسی تکیه کرد که تابلو «علی ولی الله» را بر فراز تاریخ نصب کرد و گوهر رسالت و ولایت را در صدف جان دردمندش از دستبرد غارتگران محفوظ داشت.

قامت یکتا پرستانی همانند علی

زیر بار غم دو تا می شد اگر زهرا نبود

دست حبل الله را بستند رهپویان کفر

فتنه بیش از این به پا می شد اگر زهرا نبود

(رسول زاده، ۱۳۷۶، ص۴۵)

فتن بالاتر از ریسمان در گردن خورشید و طناب بر گلوی حق، خنجرنهادن بر حنجر ولایت بود که اگر حافظ جان ولایت نبود، عاشورا پشت در خان زهرا(س) رخ می داد. این بانگ رسای دختر رسالت بود که به پاس داری از جان نبوت، صاعقه وار بر سر غاصبان فرود می آمد و اعتبار تهی از ریشه و اصالتشان را می سوزاند:

آیا با کشتن شوهرم می خواهی مرا بیوه کنی؟ به خدا سوگند، اگر دست از علی برنداری، گیسو پریشان می کنم و گریبان چاک می دهم و به کنار قبر پدرم رفته و به سوی خدا فریاد بر می آورم. (حسینی، ۱۳۸۸، ص۱۶۶)

فاطمه(س) سپس دست حسنین را گرفت و عازم قبر رسول خدا شد و علی که می دانست آه فاطمه، عین اجابت است و زمین منتظر حرکت لب های اوست تا هرچه ناحق و باطل است فرو بلعد و جز امر ولایت، مانعی برای فاطمه نیست، سلمان را با پیام بازگشت، به سوی فاطمه فرستاد و عزم استوار بانو در پرتو فرمان ولایت، رنگ خضوع و تسلیم گرفت و چشم این سخن از کوثر لبان او جوشیدن گرفت: «بنابراین، به فرمان او باز می گردم و شکیبایی می کنم و فرمانش را پذیرفته، اطاعت می کنم.» (قمی، ۱۳۸۵، ص۱۶۷)

استغاثه فاطمه به درگاه حق، ولی حق را از دستِ خفاشانِ شب پرستِ دور از ولایت رهایی بخشید و دست های بالا رفت ریحان نبی، برای نفرین کافرانِ نعمتِ ولایت، دست های در بند صاحب ولایت را رهایی بخشید. اعجاز آه فاطمه،علی، این معجز تکرارنشدنی آفرینش، را نجات داد وسخن او را جاودانه کرد:

گر موی پریشان تو اعجاز نمی کرد

دیگر سخن از حیدر کرار نبودی

(لطیفیان، ۱۳۸۶، ص۷۹)

از کلام امام صادق (ع) فداکاری مادرشان را برای حفظ جان ولایت بازخوانی می کنیم: «هنگامی که امام را از خانه بیرون کشیدند حضرت فاطمه به همراهی هم بانوان بنی هاشم بیرون آمده، به قبر مطهر رسول خدا نزدیک شدند و فرمودند: پسر عمویم را رها کنید. سوگند به آنکه محمد را به حق فرستاد، اگر او را آزاد نکنید موهایم را پریشان می کنم و پیراهن رسول خدا را بر سر می گذارم و به درگاه خداوند تبارک و تعالی فریاد برمی آورم. ناق صالح از فرزندانم در پیشگاه خدا گرامی تر نیست. (قمی، ۱۳۸۵، ص۱۶۸)

هر چه داریم از علی داریم ما دلدادگان

خود علی اندر خطر می ماند اگر زهرا نبود

(رسول زاده، ۱۳۷۶، ص۱۷۴)

جواد حیدری از زبان حضرت امیر(ع) که خود قرآن ناطق است، عنوان می کند: اگر نبود بانویی که کوثر قرآن در شأن او نازل شده، نشانی از قرآن مجسّم باقی نمی ماند:

من که قرآنم مرا یاور بجز کوثر نبود

کشته می گشتم اگر زهرا به پشت در نبود

(لطیفیان، ۱۳۸۶، ص۱۵۹)

همین شاعر در غزلی با ردیف «سوختم» این بار از زبان حضرت صدیقه کبری بیان می نماید: برای حفظ جان فرزند کعبه و معنای ولایت بذل جان و بی مهابا سوختن جایز است:

گر علی تنها شود پهلوشکستن جایز است

بهر حفظ جان حیدر بی مهابا سوختم

(همان، ص۱۱۰)

سخن را با بیتی از ژولید نیشابوری مؤکد می کنیم که طی آن، شاعر وجود نام و نشان علی را مرهون بانوی بی نظیر عالم حضرت فاطمه می داند و می گوید:

کسی چو فاطمه در عالم وجود نبود

نشانه ای ز علی گر که او نبود نبود

(ژولیده نیشابوری، ۱۳۸۰، ص۱۱۰)

فاطمه مفهوم همان مشکاتی است که بر تارک سور نور در تلألؤ است. مگر بانوی آب و آیینه نبود که در تهاجمِ بادهای وحشی حرصِ دنیاخواهان، سپرِ بلای نورِ ولایت شد؟ پس به تعبیر حبیب چایچیان، زبان ها در تحسین این اقدام شگفتی ساز، تا همیش تاریخ باید گویا باشند:

از یمن دفاع تو حیدر به سلامت ماند

زین حفظ ولی الله بس لایق تحسینی

(چایچیان، ۱۳۶۵، ص۱۲۵)

حضرت راضی مرضیه دلبست ازلی و ابدی ولایت و کسی است که از روز الست جام بلا را در راه حفظ ولایت تا جرع آخر سر کشیده بود. نصرالله مردانی در مدیحه ای که آن را به محضر امیر ملک ولایت تقدیم می کند، با افتخار تمام این بیت را در سرود خود می گنجاند:

به باغ خان تو کوثری بهشتی بود

که بر ولای تو دلبسته بود صبح الست

(مردانی، ۱۳۷۸، ۴۱)

و امروز هر شکوف «علی ولی الله» که بر فراز گلدسته ها می شکفد و هر شهادتی که از حنجره های آفتابی ولایت جو برمی آید، عطری از رایحه خوش بصیرت فاطمی است که ضامن استواری شجر طیب ولایت شد و چشمه سار فیاضی از کوثر همیشه جوشان وجود زهرایی است.

۲. قیام و خواندن خطبه در راه احقاق حق ولایت

در شب ترین شام تاریخ که خفاش صفتان آفتاب کُش، هزار پرده از زور و دروغ و تزویر را پیش روی شعاعِ خورشیدِ حقیقت گرفته بودند و دست ترس و طمع و جهل، مهر سکوت بر صفح زبان ها حک کرده بود و همه می پذیرفتند که جام باطل سر کشند و بر سر سفر سفاهت بنشینند، از حرای همیشه منور خان نبوت و بر بلندای قل حق گویی و باطل کوبی آفتاب وجود زهرا درخشیدن گرفت و آیه های بیداری تلاوت کرد. سوره های نور و روشنایی خواند و در روزی که شهادت دادن بر حق، از شهیدشدن در راه حق سنگین تر بود بانگ رسای «علی ولی الله» را صاعقه وار فریاد زد و بارانی از حماسه و رشادت در کویرستان ترس و سکوت دنیاطلبان، جاری و شعل در آستان خاموشی بیداری و آگاهی را در حصار ایثار و جان فشانی خود احیا کرد. آنان که از باد جاه طلبی، در سرمستی ابدی فرو رفته بودند و با خشت خشت غرور و نخوت، خانه ای از سنگ، بلکه سخت تر از سنگ، به جای دل در وجودشان برمی افراشتند، پل دیگری را از نردبان رسیدن به خلافت یا غصب فدک فتح کردند. فدک و صاحبش، شهره تر از آن بودند که کسی داستان آن را نشنیده باشد. هم کسانی که در فضای نزول قرآن نفس کشیده و در گلستان حضور پیامبر گلی از کلام ایشان را بوییده بودند می دانستند دنبال نزول «وآتِ ذالقربی حَقَّهُ» این بود: لما نَزَلَ قولُهُ تعالی « وآتِ ذالقربی حَقَّهُ» اعطی رسولُ الله(ص) فاطم فدکاً. (مکارم شیرازی، ۱۳۸۳، ص۱۰۹)

کسانی که به این امر پرحکمت نبوی واقف بودند و بر اهداف بلند آن اشراف داشتند، خوب می دانستند غصب خلافت بدون فدک، یعنی عدم ثبات کرسی حکمرانی شان. پس دنبال پرد فراموشی خود را که بر آیات و احادیث ولایت افکنده بودند، بر حکم قرآنی و نبوی فدک انداختند و از حدیث مجعول و ساخت ذهن خود با مضمون «انّ الانبیاء لا یورثون» (ابن ابی الحدید، ۱۴۲۵ق، ج۱۶، ص۳۴۸) طبل رسوایی خود را بلندتر نواختند.

اما چشم بصیر فاطمه و جان همواره بیدار او با لشکری از استدلال و سپاهی از صداقت در مقابل حکومت جعلی و پوشالی غاصبان، قامت برافراشت:

لما بلغ فاطمَه اجماعُ ابی بکر علی منعها فدک، لا نت خِمارَها واقبلت فی لُمٍّ من حفَدَتِها ونساء قومها، تطأ فی ذیولها، ما تخرم مِشیتها مشی رسول الله… (همان، ص۳۴۵)

شیو آمدن او به سوی مسجد، چنان عفیفانه بود که سراسیمگی و آزرم را در هم آمیخته بود و عظمت روح و صلابت و وقار را یکجا به نمایش می گذاشت؛ گویی پیامبر است که از کوه حرا سرازیر گشته تا پیام کوبنده و بیدارکنند «قُم فَاَنذِر» را به گوش مردم برساند. گویا می خواهد برای بار دیگر در عرص توحید با جاهلیت شرک و نفاق دست و پنجه نرم کند. (خلجی، ۱۳۸۰، ص۱۶)

خطبه فدکیه منبری شد که تا همیش زمان، فریاد حقیقت از آن به گوش می رسد. ستونی جاودانه شد که تا ابد احکام الهی بدان تکیه دارد؛ منشوری خدشه ناپذیر در ردّ حکومت نااهلان و قطعنامه ای استوار درحمایت از حقانیت علی بود. فدک یک نام بود، یک بهانه تا مسیر جهاد علیه ظلم و بیداد گم نشود، وگرنه بانویی را که مالکیت کون و مکان در دست ولایی اوست با فدک و امثال فدک چه کار؟

فدک چه جلوه ای کند به پیشگاه دولتم

که مالکیت جنان به کف بود چو حیدرم

علیه غاصب فدک ازآن قیام کرده ام

که راه پر جهاد حق نشان دهم به دخترم

(چایچیان، ۱۳۶۵، ص۱۱۵)

فریاد ۰زهرا(س)احیای عشق است؛ زنده کردن سایه حق بر زمین. کلامش از جنس روز است در شب خان ظلم و جهالت. این تفسیری است که عبدالعظیم صاعدی از قیام فاطمه ارائه می کند:

…و فریادش قوس بلند و بلیغ عشق با بهانه عظیم اعاده فدک بر فراز آمده تنها تا در آسمان و زمین سایه های حق را جاودانه نشاء کند و بیهوده نیست سجده تاریخ برآستان او زهرا بر ضخامت این یلدا دریچه ای ازجنس روز بود.

(طاهریان، ۱۳۸۵، ص۱۴۷)

زهرا همان زمانی که به اشتران سرخ موی و کیسه های درهم و دینار بزرگان دست رد زد و با جانی عاشق و شیدا، بزرگی و عظمت و سفر تهی علی را پذیرفت، به همه فهماند ناز و عشو دنیا ارزانی سینه چاکانش، اما غصب فدک حکایت از نقشه های شوم نامردان در تضعیف موقعیت تنها مرد میدان خلافت و ولایت بود:

در مسجد مدینه چو آغاز خطبه کرد

گوهر فشاند از سخنان چو تندرش

گفتی پیمبر است که در مسجدالنبی

سر گرم خطبه است فرا روی منبرش

گفت از فدک که بازستاندند از او به جور

گفت از علی که خیره ربودند افسرش

اینها فریضه بود که حجّت کند تمام

ور نه نخواست زین سخنان دینی و زرش

او را چه حاجتی به فدک یا مگر علی

بی اشتر خلافت گم بود اخترش

(رسول زاده، ۱۳۷۶، ص۱۰)

آنها با اعتراض حضرت فاطمه خوب فهمیدند در مقابلشان نهضتی بسیار ظریف به ظرافت روح بزرگ فاطمه قرار گرفته است. حساب این را نکرده بودند که این بار یک زن، آن هم زنی به قداست فاطمه، نغمه های نهضتی را درمقابل آنها به صدا درخواهد آورد. (طاهرزاده، ۱۳۸۶، ص۲۰۶)

بیان فاطمه، فصاحت و بلاغت آمیخته به علم و آگاهی عمیق او تیرهای انتقاد را یکی پس از دیگری به سمت مرکز خلافت نشانه می گرفت. فاطمه تنها وارث تمامیت پدر با شجاعت و صلابت محمّدی اش ترس و سستی اشباه الرجال را به تمسخر گرفت و قصید غرّای فضایل علی را با زبانی استوار و کلامی کوبنده در دیوان آفرینش ماندگار ساخت و کوچکی و ذلّت امیر نمایان را در مقابل امیرمؤمنان به نمایش گذاشت و بر فراز ماجرای فدک ایستاد، اما شعار برتری علی را سر داد:

نظیر او زنی مدان شجاع در مناظره

عدیل او کسی مبین دلیر در مکالمه

(رسول زاده، ۱۳۷۶، ص۱۵)

تنها مروری کوتاه بر مضمون خطب حضرت زهرا(س)بر همگان آشکار خواهد کردکه در واژه واژ کلام فاطمه(س) هدفی والاتر و بالاتر از فدک دنبال می شود؛ هدفی که جز اثبات حقانیت علی و نفی غاصبان نیست. جملات ابن ابی الحدید در این باره ما را از شرح و تفصیل بیشتر بی نیاز می کند:

من به استاد گفتم: آیا زهرا در ادعای خود راستگو بوده است؟ گفت: بلی. گفتم: خلیفه می دانست که او زنی راستگوست؟ گفت: بلی. گفتم: چرا خلیفه حق مسلّم او را در اختیارش نگذاشت؟ در این موقع استاد لبخندی زد و با کمال وقار گفت: اگر در آن روز سخن او را می پذیرفت و به این جهت که او زنی راستگوست، بدون درخواست شاهد، فدک را به وی باز می گردانید، فردا او از این موقعیت به سود شوهر خود علی استفاده می کرد و می گفت که خلافت متعلق به علی است و در آن صورت، خلیفه ناچار بود خلافت را به علی تفویض کند؛ چراکه وی را راستگو می دانست. ولی برای اینکه باب تقاضا و مناظرات بسته شود او را ازحق مسلّم خود ممنوع ساخت. (ابن ابی الحدید، ۱۴۲۵ق، ج۱۶، ص۴۸)

راه خطا که مبدأ آن از سقیفه بود

شد منتهی به غصب فدک تا خبر شدم

فریاد اعتراض من آن احتجاج بود

حق گفتم و مبارز این رهگذر شدم

(رسول زاده، ۱۳۷۶، ص۱۴۷)

گل سخن فاطمه با حمد و ستایش خدا شکفت و رایح آیات قرآن در آن پیچید. تصویری از مقام پیامبر در ذهن ها تداعی کرد و با نام علی به اوج خود رسید و ذوالفقارگونه باز هم علی را فاتح میدان بزرگی و فضایل کرد. جواد زمانی حماس بانو را تکرار دوبار بت شکنی ابراهیم می داند و خطب ایشان را فتح مکرر عرص حق جویی:

هنگامه را به خطابه خود گرم کرده ای

آری کلید فتح مکرر به دست توست

با خطبه حماسی خود در سخن شدی

نسل خلیل بوده ای و بت شکن شدی

(لطیفیان، ۱۳۸۶، ص۱۸۳)

خطب فاطمه فریاد دردآلودی بود در حمایت از امیرمؤمنان علی، وصی و جانشین پیامبر اکرم که گروهی از بازیگران سیاسی، آیات قرآن و توصیه های مؤکد رسول الله را درباره او نادیده گرفته بودند. صاعق مرگباری بود که بر سر دشمنان اسلام فرود آمد و آنها را سخت غافلگیر ساخت. (نک. مکارم شیرازی، ۱۳۸۳، ص۱۴۱)

پهلوانان عرب پشت قیامی پرشور

خطبه خطبه سخن خط شکنش را دیدند

(لطیفیان، ۱۳۸۶، ص۱۵۲)

تیغ سخن زهرا برگلوی حکومت غاصب نهاده شده و نفس غاصبان را به شماره انداخت. تصویر زیبای این بیان را در شعر استاد محمدعلی مجاهدی به تماشا می نشینیم:

ذوالفقار برهنه سخنش

کرد کاری به دشمنان علی

که دگر تا ابد به زنهارند

از دم تیغ جانستان علی

(شاهرخی و کاشانی مشفق، [بی تا]، ص۱۸۶)

در روزگار تنهایی علی که دست تقدیر، خار در چشم و استخوان در گلوی عدالت و حق مجسّم کرده و حفظ اصل دین، امام و حجّت خدا را مأمور به سکوت ساخته است، این ندای آسمانی کفو همتای علی است که با بانگ رسا و قیام جاودانه اش اجازه نمی دهد چهر سرخ حقیقت در پس طوفان نیرنگ ها و سکوت راحت طلبان مخفی بماند. سرود حبیب چایچیان جلو دیگری از جلوات قیام فاطمی را برای ما آشکارمی کند:

جلوه گر صبر خدا تیغ یدالله در نیام

رفته خیرالمرسلین و مرتضی مانده است تک

در چنین دور خطرناک و زمان فتنه بار

نطق زهرا کرد رسوا خائنان را یک به یک

(چایچیان، ۱۳۷۶، ص۹۵)

خطب ف