خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل حقیقت انسان را بشناسیم

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل حقیقت انسان را بشناسیم :

الف: بُعد مادی و خاکی

از دیدگاه قرآن، سرشت اولیه وجود انسان را، عناصری مادی و خاکی تشکیل می دهند و بخشی از شخصیت محسوس او به طبیعت گره خورده است؛ تأمل و تفکر درباره انسان که از چه آفریده شده، علاوه بر این که ما را به شناخت یکی از شگفت انگیزترین آیات الهی رهنمون می سازد، موجب تنبه و تذکر و اصلاح روحی و روانی و اخلاقی شخصیت انسان نیز می گردد.

در قرآن اشاره شده که آدم ابوالبشر از: خاک، گل، گل چسبیده، گل خشک شده، لجن، لجن متعفّن آفریده شده است؛ اینها همه ناظر به بُعدی ازانسان است که سرمنشأ آن درنشئه طبیعت است.

توجه به این جنبه وجودی برای این است که انسان نقطه آغازین حیات خود را بداند و دریابد که از چه آفریده شده و در کشاکش زندگی مغرور نگردد[۱] و همیشه از کششهای مداوم غریزی و تمایلات نفسانی- که اقتضای طبیعت اوست و همواره بر نفس انسانی سلطه دارد- غافل نشود.

سرشت اولیه انسان [۲]

«. . . هُوَ أَنْشَأَکمْ مِنَ الأرْضِ. . . [۳]»

اوست که شما را از زمین پدید آورده است.

«. . . مِنها خَلَقْنَاکمْ وَ فیها نُعِیدُکمْ وَ مِنْها نُخْرِجُکمْ تَارَهً أُخْرَی. [۴]»

. . . شما را از زمین آفریدیم و به آن باز می گردانیم وبار دیگراز آن بیرون می آوریم.

«. . . فإِنَّا خَلَقْنَاکمْ مِنْ تُرابٍ. [۵]»

. . . ما شما را از خاک آفریدیم.

«هُوَ الَّذِی خَلَقکمْ مِنْ طِینٍ ثُمَّ قَضَی أَجَلًا. . . [۶]»

اوست که شما را از گل بیافرید و سپس مدتی را مقرر کرد.

«. . . إنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِنْ طینٍ لازِبٍ. [۷]»

ما آنها را از گلی چسبنده آفریده ایم.

«وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإنْسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ. [۸]»

ما آدمی را از گل خشک، از لجن مُتعفّن آفریدیم.

«خَلَقَ الإنْسَانَ مِن صَلصَالٍ کالفَخّارِ. [۹]»

آدمی را از گل خشک شده ای چون سفال بیافرید.

ادامه نسل انسان

«واللَّهُ خَلَقَکمْ مِنْ تُرابٍ ثُم مِن نُطفَهٍ. . . [۱۰]»

خدا شما را از خاک و سپس از نطفه بیافرید.

«خَلَقَ الإنْسَانَ مِن نُّطْفَهٍ. . . [۱۱]»

آدمی را از نطفه بیافرید.

«إنّا خَلَقْنَا الإنْسَانَ مِنْ نُّطْفَهٍ أمْشَاجٍ. . . [۱۲]»

ما آدمی را از نطفه ای آمیخته بیافریده ایم.

«وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ المَآءِ بَشَرَاً. . . [۱۳]»

اوست که آدمی را از آبی بیافرید.

«خُلِقَ مِن مّآءٍ دَافِقٍ. [۱۴]»

(آدمی) از آبی جهنده آفریده شده است.

«أَلَمْ نَخْلُقکمْ مِّن مَّآءٍ مَّهِینٍ. [۱۵]»

آیا شما را از آبی پست و بی مقدار نیافریده ایم؟

«خَلَقَ الإنسَانَ مِنْ عَلَقٍ. [۱۶]»

آدمی را از لخته خونی بیافرید.

سیر تکوینی انسان

«فَلْینظُرِ الإنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ. [۱۷]»

پس آدمی بنگرد که از چه چیز آفریده شده است.

«وَ قَدْ خَلَقَکم أَطْوَاراً. [۱۸]»

حال آنکه شما را به گونه های مختلف بیافرید.

«وَ لَقَد خَلَقْنَا الإنْسانَ مِنْ سُلَالَهٍ مِنْ طِینٍ* ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَهً فِی قَرارٍ مَّکینٍ* ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً فَخَلَقْنَا العَلَقَهَ مُضْغَهً فَخَلَقْنا المُضْغَهَ عِظاماً فَکسَوْنَا العِظَامَ لَحْمَاً ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقَاً آخَرَ فَتَبَارَک اللَّهُ أحْسَنُ الخَالِقِینَ. [۱۹]»

هر آینه ما انسان را از گل خالص آفریدیم. سپس او را نطفه ای در جایگاهی استوار قراردادیم.

آن گاه از آن نطفه، لخته خونی آفریدیم و استخوانها را به گوشت پوشانیدیم، باردیگر او را آفرینشی دیگر دادیم. در خور تعظیم است خداوند، آن بهترین آفرینندگان.

«هُوَ الَّذِی خَلَقَکمْ مّنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ یخْرِجُکم طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکمْ ثُمَّ لِتَکونُوا شُیوخاً وَ مِنْکم مَّن یتَوَفّی مِن قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُّسَمًّی وَلَعَلّکم تَعْقِلُونَ. [۲۰]»

اوست آن خدایی که شما را از خاک، سپس از نطفه، سپس از لخته خونی بیافریده است. آن گاه شما را که کودکی بودید، از رحم مادر آورد تا به سن جوانی برسید و پیر شوید؛ بعضی از شما پیش از پیری بمیرید و بعضی به زمانی معین می رسید، و شاید به عقل دریابید.

«یا أَیها النَّاسُ إن کنْتُمْ فِی رَیبٍ مِّنَ البَعْثِ فَإِنَّا خَلَقناکمْ مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطْفَهٍ ثُمَّ مِن عَلَقَهٍ ثُمَّ مِن مُضْغَهٍ مُخَلَّقَهٍ وَ غیرُ مُخَلّقَهٍ لِنُبَینَ لَکم وَ نُقِرُّ فی الأَرْحَامِ ما نَشاءُ الَی أجَلٍ مُّسَمًّی ثُمَّ نُخْرِجُکم طِفلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکمْ و مِنْکمْ مَن یتَوفّی وَ مِنْکم مَن یرَدُّ الَی أرْذَلِ العُمُرِ لِکیلَا یعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْم شَیئَاً. [۲۱]»

ای مردم! اگر از روز رستاخیر در تردید هستید، ما شما را از خاک و سپس از نطفه، آن گاه ازلخته خونی و سپس از پاره گوشتی- گاه تمام آفریده و گاه ناتمام- بیافریده ایم، تا قدرت خود را برایتان آشکار کنیم و تا زمانی معین هر چه را خواهیم در رحمها نگاه می داریم. آن گاه شما را که کودکی هستید، بیرون می آوریم تا به حد زورمندی خود برسید، بعضی از شما می میرند و بعضی به سالخوردگی برده می شوند، تا آن گاه که هر چه آموخته اند فراموش کنند.

ب: بعد روحی و الهی

«وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُّوحی. [۲۲] و[۲۳]»

با تأمل در آیات دیگر، در می یابیم که انسان تنها یک موجود مادی و محسوس نیست، بلکه دارای وجودی ماورایی است که بعد از مرگ بدن در نشئه طبیعت، نیز باقی می ماند وحیاتی جاوید و سعادت یا شقاوتی ابدی خواهد یافت. در واقع، حقیقت و انسانیت انسان به روح اوست و جسم، تنها به منزله ابزاری برای فعالیت و مرکبی برای سیر وحرکت روح در این دنیا تلقی می گردد.

«وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الإنْسانَ مِن سُلَالَهٍ مِن طِینٍ*. . . ثُمَّ أَنْشَأنَاهُ خَلْقاً ءَاخَرَ فَتَبَارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الخالِقِینَ. [۲۴]»

هر آینه ما انسان را از گزیده ای از خاک آفریدیم. . . بار دیگر او را آفرینشی دیگر دادیم. درخور تعظیم است خداوند، آن بهترین آفرینندگان.

الّذِی أَحْسَنَ کلّ شَی ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأ خَلْقَ الإنْسَانِ مِن طِینٍ ثُمَّ جَعَل نَسْلَهُ مِن سُلالَهٍ مِن ماءٍ مَّهِینٍ ثُمَ

مبانی تعلیم و تربیت در قرآن و احادیث، ص: ۲۰

سَوّیهُ وَ نَفَخَ فِیهِ مِن رُّوحِهِ [۲۵] وَ جَعَلَ لَکمُ السَمْعَ وَالأبْصارَ وَالأفْئِدَهَ قَلِیلًا ما تَشْکرُونَ [۲۶].

آن که هر چه را آفرید به نیکوترین وجه آفرید و خلقت انسان را از گل آغاز کرد. سپس نسل او را از گزیده آبی بی مقدار پدید آورد. آن گاه او را متعادل کرد و از روح خود در آن بدمید و برایتان گوش و چشمها و دلها آفرید. چه اندک شکر می گویید.

إنّی خالِقٌ بَشَراً مِن طِینٍ* فَإذا سَوَّیتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیه مِن رُّوحی [۲۷] فَقَعُواْ له سَاجِدِینَ [۲۸].

من بشری را از گل می آفرینم. چون تمامش کردم و در آن از روح خود دمیدم، همه سجده اش کنید.

توجه به دو جنبه وجودی انسان

انسان دارای سرشتی خاکی و مادی و محسوس است که بدن نامیده می شود و همچنین دارای وجودی نامحسوس است که از آن به روح تعبیر می گردد. تعلیم و تربیت انسان باید در هر دو جهت و به طور هماهنگ پیش برود.

البته اصالت مربوط به روح و بُعد معنوی انسان است و همیشه جسم ابزار روح بوده و تنها باید به نیازمندیهای جسمی به عنوان وسیله (نه به عنوان هدف) نگاه شود.

در عین حال باید از افراط و تفریط در پرداختن به جسم تنها و یا روح تنها- که موجب اختلالات جسمانی و ناهنجاریهای روانی می شود- پرهیز کرد. باید هم در حفظ سلامتی و نیرومندی جسم به عنوان ابزاری نیرومند و مرکبی راهوار و هم در تزکیه و پرورش روح کوشید.

وَ لَقَد مَکنّاکم فِی الأرْضِ وَ جَعَلْنَا لَکم فِ