خرید و دانلود فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی

ارائه‌ی فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی – تجربه‌ای خاص و متمایز!

پاورپوینتی حرفه‌ای و متفاوت:

فایل فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی شامل ۹۸ اسلاید جذاب و کاملاً استاندارد است که برای چاپ یا ارائه در PowerPoint آماده شده‌اند.

ویژگی‌های برجسته فایل فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی:

• طراحی خلاقانه و حرفه‌ای: فایل فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی به شما این امکان را می‌دهد که مخاطبان خود را با یک طراحی خیره‌کننده جذب کرده و پیام خود را به بهترین شکل انتقال دهید.
• سادگی در استفاده: اسلایدهای فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که استفاده از آن‌ها بسیار آسان باشد و نیاز به تنظیمات اضافی نداشته باشید.
• آماده برای ارائه: تمامی اسلایدهای فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی با کیفیت بالا و بدون نیاز به ویرایش، آماده استفاده هستند.

کیفیت تضمین‌شده با دقت بالا:

فایل فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی با رعایت بالاترین استانداردهای طراحی تولید شده است. بدون نقص یا بهم‌ریختگی، تمامی اسلایدها آماده برای یک ارائه بی‌نقص و حرفه‌ای هستند.

نکته مهم:

هرگونه تفاوت احتمالی در توضیحات ممکن است به دلیل نسخه‌های غیررسمی باشد. نسخه اصلی فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی با دقت و حرفه‌ای تنظیم شده است.

همین حالا فایل فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی را دانلود کنید و ارائه‌ای حرفه‌ای و تأثیرگذار داشته باشید!

بخشی از متن فایل پاورپوینت کامل تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی :

پیشگفتار

از روش های تحصیل حقیقت، کشف و شهود قلبی است که تنها راه مطمئن کشف حقیقت از دیدگاه عرفاست و دیگر ابزار شناخت از جمله استدلال و برهان عقلی نزد آنان معتبر نمی باشد و مقام استدلالیون نزد آنان بسیار پایین می باشد به طوری که بر این باورند که:

پای استدلالیان چوبین بود

پای چوبین سخت بی تمکین بود

البته این بدین معنی نیست که هیچگونه رابطه ای میان برهان و عرفان نبوده و نیست بلکه همواره میان آنها تاثیر و تاثراتی بوده است حتی برخی موضوعات فلسفی را عرفا وارد فلسفه کرده اند به عنوان مثال استاد مطهری می گوید: «بحث وحدت وجود قبلا سابقه ای در فلسفه نداشته است بلکه این عرفا بوده اند که آن را وارد بحث های فلسفی کردند.» (شرح مبسوط منظومه جلد اول: ۲۰۹)

در این میان، در فلسفه سهروردی نوع خاصی از رابطه میان کشف و شهود و استدلال عقلی ترسیم شده است به طوری که آن دو در یک نظام فلسفی کنار هم واقع شده اند. بنابراین بررسی کشف و شهود در فلسفه سهروردی دارای اهمیت زیادی است زیرا فلسفه اسلامی قبل از سهروردی با انتقادات شدید بزرگانی چون غزالی و فخر رازی رو به افول گذاشته بود که با طرح مساله کشف و شهود در فلسفه توسط سهروردی، فلسفه اسلامی جانی تازه گرفت وکشف و شهودی که با برهان عقلی نزد برخی ها، در تقابل و تضاد بود در یک نظام فلسفی با هم تلفیق شدو باعث نوعی نوآوری در فلسفه اسلامی گردید که رشد و تکامل آن را در پی داشت.

در این مقاله سعی شده است ابتدا جریان های فکری زمان سهروردی به خاطر درک بهتر شرایط ظهور حکمت اشراق تبیین گردد و سپس با تعریف مسأله کشف و شهود، به جایگاه آن در فلسفه سهروردی پرداخته شود به همین منظور یعنی برای بیان جایگاه کشف و شهود در حکمت اشراق اولاً به مبادی و سرچشمه های حکمت اشراق و نقش کشف و شهود در آن منابع اشاراتی شده است و ثانیاً به مسأله چگونگی ظهور کشف و شهود در روش فلسفه اشراق پرداخته شده است و همچنین از آن جایی که سهروردی بر اساس حکمت اشراق به طبقه بندی حکما می پردازد بنا بر این ضمن طرح این طبقه بندی منزلت و جایگاه کشف و شهود در طبقه بندی حکما و مدارج دانایی نزد سهروردی تبیین شده است از دیگر مسایلی که درباره فلسفه سهروردی و جایگاه کشف و شهود در فلسفه اشراق پرداخته شده است این است که با مقایسه حکمت بحثی با حکمت ذوقی چگونگی همراهی و تلفیق این دو در حکمت و فلسفه سهروردی بررسی و تبیین شده است و در نهایت به این مسئله پرداخته شده است که حکمت اشراق با مبانی خاص خود چگونه در تکامل فلسفه اسلامی نقش ایفا کرده است و چه تاثیراتی به حکمت و فلسفه اسلامی گذاشته است؟

درباره مسأله کشف و شهود و جایگاه آن در فلسفه ی سهروردی نظراتی اظهار شده است. برخی معتقدند سهروردی حکمت ذوقی را که مبتنی بر کشف و شهود است برتر و بالاتر از حکمت بحثی می داند. (شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی: ۴۷و ۴۸)

برخی دیگر معتقدند که پس از طرح حکمت اشراق در مرحله اعلای روحانیت اسلام، فلسفه و عرفان را نمی توان از یکدیگر جدا دانست. (سهروردی شهیدفرهنگ ملی ایران: ۱۱۴)

اکنون پس از طرح اجمالی هدف، مساله، و پیشینه بحث برای بررسی جایگاه کشف و شهود در فلسفه سهروردی نخست جریان های فکری عمده جهان اسلام در زمان سهروردی را بررسی می کنیم:

جریان های فکری زمان سهروردی

در دوران حیات سهروردی و قبل از آن جریان های عمده فکر ی در جهان اسلام وجود داشت که به اجمال آنها را بررسی میکنیم تا جایگاه کشف و شهود و زمینه بروز آن در حکمت اشراق مشخص گردد:

۱.حکمت مشایی: در این مشرب فکری برای رسیدن به حقیقت باید از عقل و استدلال استفاده کرد و تکیه اصلی بر برهان عقلی است که ارسطو به عنوان بنیان گذار این مکتب فکری می باشد که در جهان اسلام توسط فیلسوفان بزرگی چون فارابی و ابن سینا و ابن رشد دنبال گردید و بسط و گسترش یافت.

۲.کلام: در این روش فکری همانند حکمت مشاء از روش استدلال استفاده می شود ولی با این تفاوت که متکلمین اصول و مبادی عقلی که بکار می برند با اصول و مبادی فلاسفه تفاوت زیادی دارد متکلمین غالبا استدلال خود را براساس حسن و قبح عقلی بنا می کنند از متکلمین بزرگ جهان اسلام می توان شیخ طوسی و شیخ مفید و خواجه نصیرالدین طوسی را نام برد.

۳. عرفان: مفهوم این کلمه به معنی امر مرموز، پنهانی و مخفی است و اصطلاحا به جنبه دینی خاصی اطلاق می گردد که در آن امکان ارتباط مستقیم و شخصی و فردی انسان با خداوند جهان و اتصال با او وجود دارد به عبارت دیگر عرفان طریقه ای است که از جهت نظری عبارت است از اعتقاد به امکان ادراک حقیقت از راه علم حضوری و اتحاد عاقل و معقول و در جهت عمل عبارت است از عبادت و مجاهدت و تمسک به زهد و ریاضت و گرایش به عالم درون. (سیر عرفان در اسلام: ۶۶)

اینک پس از معرفی اجمالی مشرب های فکری عمده زمان شیخ اشراق می توان گفت که روش حکمت اشراق هر چند در نوع خود یک نبوغ و ابداع روش فکری مستقل است ولی مشابهت هایی با برخی روش های فکری قبل از خود خصوصا با عرفان که گرایش به عالم درون و کشف و شهود قلبی مبنای معرفت می باشد، دارد. البته این نزدیکی به عرفان در عین تفاوت آن با روش عرفانی با توضیحاتی که در ادامه آورده می شود روشن تر می گردد.

البته این طریقه یعنی گرایش به عالم درون نزد برخی از حکمای جدید اروپا نیز مورد توجه واقع شده است ومبانی حکمت های تازه گشته است. (ارزش میراث صوفیه: ۹)

برای ورود به بحث کشف و شهود در فلسفه سهروردی لازم می دانیم نخست تعریفی از کشف و شهود به دست آوریم تا موضوع کشف و شهود در نزد بزرگان عرفان تبیین گردد و موجب خلط مبحث با اصطلاحات دیگر عرفانی نگردد.

تعریف کشف و شهود

اصطلاح کشف و شهود را که با تعابیر ادراک عرفانی یا شهود عرفانی و مکاشفه و مشاهده و معرفت قلبی مطرح می شود عبدالرزاق کاشانی چنین تعریف می کند «شهود عبارت است از مشاهده حق به حق [یعنی با وجودحقانی] و شهود مجمل در مفصل عبارت است از مشاهده احدیت در کثرت و شهود مفصل در مجمل عبارت است از مشاهده کثرت در ذات احدیت.» (دین عرفانی و عرفان دینی: ۴۹)

داوود ابن محمود قیصری در تعریف کشف و شهود می گوید: کشف در لغت رفع حجاب [و برداشتن پرده از چیزی که نهان و پوشیده است] می باشد چنانکه گفته می شود: «کشفت المراه وجهها» یعنی زن پرده از رخسار خود برگرفت [و صورت خود را نمودار ساخت ]و در اصطلاح عبارت است از اطلاع برمعانی غیبی و امور حقیقی که در ورای حجاب است، از روی وجود [حق الیقین] و یا از روی شهود [عین الیقین] (همان: ۵۰)

ملا حسین کاشفی در باره کشف و شهود اعتقاد دارد: مشاهده و شهود احاطه به حق باشد به ذات به هر شیئی «او یَکفِ بربک انه علی کل شیءٍ شهید» و چون سالک بدین مقام رسیده پیوسته انوار غیبی و آثار غیبی مشاهده نماید و این به نظری دست دهد که محض جان و دل باشد نه عین آب و گل. (همان: ۵۲)

اینک پس از آشنایی با مفهوم کشف و شهود برای اطلاعات بیشتر به برخی نکات این نوع معرفت اشاره می کنیم:

الف. عارف کسی است که حقایق اشیاء را به طریق کشف و شهود – چنانکه هست – ببیند. البته به طوری که هم دارای دین و مذهب باشد و هم اهل ریاضت و کشف و شهود و از مقام علم الیقین به مرتبه عین الیقین رسیده باشد و مقصود و منظورش از ریاضت و عبادت فقط خداوند باشد و بس و نه ترس از عذاب دوزخ یا طمع بهشت.(عرفان وتصوف: ۱۱۲)

ب. نکته ای که درباره آن هم ابن سینا و هم سهروردی تکیه کرده اند اینست که عارف هرچند بتواند نور حق را در آیینه دل ببیند اما تا زمانیکه هنوز خود را می بیند به حقیقت توحید نرسیده است. (اشراق و عرفان: ۲۶)

ج. دریافت اهمیت روش کشف و شهود خود منوط به اینست که انسان از آگاهی و بصیرت برخوردار باشد و با طی مدارجی از آن به ارج و منزلت آن پی ببرد و در همین زمینه نقل شده است که «ابن سینا عرفان را برای جاهلان به آن مایه تمسخر و برا ی صاحب دلان سرمایه عبرت میداند» (مبانی عرفان وتصوف: ۷)

د. عشق از مسائل اساسی روش عرفان و کشف وشهود است ولی عرفا در تعریف و تحدید آن اظهار ناتوانی می کنند. (فلسفه عرفان: ۶۳) بنابرین می توان گفت که درد عارف که روش کشف و شهود را در پیش گرفته است غیر از درد فیلسوف است و آن عبارت است از درد عشق و جاذبه که استاد مطهری در کتاب انسان در قرآن درباره آن اظهار می کند: «درد عارف درد عشق وجاذبه است آن چیزی که نه تنها درحیوان، که درفرشته نیز که جوهر خودآگاهی و دانستن است، وجود ندارد». (انسان در قرآن: ۷۴)

بنا بر آنچه بیان شد، کشف و شهود نوعی معرفت و شناخت است که منبع آن دل انسان می باشد که به کمک تصفیه و تزکیه روح برای انسان حاصل می گردد و با بقیه علوم که از راه تجربه و آزمایش یا از راه منقولات با کمک گرفتن از نیروی اندیشه و تفکر صورت می گیرد تفاوت دارد و برا ی رسیدن به کشف و شهود و مشاهده حقایق باید راه سیر و سلوک عملی و تهذیب نفس را در پیش گرفت تا آن را با علم حضوری یافت.

جایگاه کشف و شهود در فلسفه سهروردی

برای درک اهمیت کشف و شهود و جایگاه آن در فلسفه سهروردی درباره مسائل زیر بحث می کنیم:

الف. جایگاه کشف و شهود در منابع حکمت اشراق

ب. مقام کشف و شهود در روش فلسفی حکمت اشراق

ج. مدارج دانایی در نزد شیخ اشراق و تبیین اهمیت کشف و شهود در آن

اینک به شرح و توضیح مسائل مذکور می پردازیم:

الف. جایگاه کشف و شهود در منابع حکمت اشراق

موسس فلسفه اشراق شیخ شهاب الدین سهروردی در مقدمه ی مهمترین کتاب فلسفی خود یعنی حکمت الاشراق مطالبی را بیان میکند که برای بیان منابع فلسفه ی اشراق مفید می باشد و همچنین جایگاه کشف و شهود در آن قابل مشاهده می باشد.

سهروردی در مقدمه حکمت الاشراق اظهار می دارد که رو ش اشراقی از ذوق حکمای اهل باستان- از تعالیم هرمس حکیم پدر فرزانگان و کسانی که همچون فیثاغورث و انباذقلس گرفته تا اندیشه های افلاطون- سرچشمه می گیرد و سپس می گوید که سخن آن بزرگان مرموز بوده و ایراد و اعتراضی اگر باشد به ظاهر اظهارات ایشان است وگرنه مقاصد اصلی آنان ایراد پذیر نیست و اصولا رمز قابل ایراد و اشکال نیست و اصل «نور و ظلمت» شرق نیز که طریقه و رو ش حکمای ایرانی مانند جاماس و فرشاوسترو و بزرگمهر و حکمای پیش از ایشان است بر همین طریقت استوار است و باید توجه داشت که این اصول به عقاید کفار مجوس و ملحدان مانوی هیچگونه ارتباطی ندارد. (مجموعه مصنفات شیخ اشراق: ۱۰و ۱۱)

با بررسی منابع فلسفه اشراق که به اظهار خود سهروردی مطرح شده است متوجه می شویم که فلسفه اشراق از منابعی تغذیه شده است که توجه به دریافت های دل و کشف و شهود از مبانی آنها می باشد به عنوان مثال در میان حکمای الهی یونان خصوصاً افلاطون که برای دریافت حقیقت عالم که عالم مثل می نامد ما را به سیر و سلوک معنوی فرا می خواند، سهروردی روش ایشان را برمی گزیند و مقام او را بالاتراز ارسطو می داند و همین طورحکما ی ایران باستان و اصل نور و ظلمت مشرق زمین که رنگ و بوی عرفانی و توجه به مقام کشف و شهود دارد در فلسفه اشراق جایگاه ویژه ای دارد.

البته این مطلب را هم باید متذکر شویم که حکمت اشراقی تنها منحصر به حکمای باستان مذکور نمی باشد بلکه چنانکه از گزارش مورخان و فیلسوفان اسلامی درباره حکمت اشراق بر می آید اینست که حکمت اشراقی مربوط به دوره پیش از ارسطو است یعنی زمانیکه فلسفه هنوز جنبه صرفاً استدلالی پیدا نکرده و کشف و شهود ذهنی هنوز عالیترین راه برای دست یافتن به معرفت بوده است. (سه حکیم مسلمان: ۳۷و ۷۴)

ب. مقام کشف و شهود در روش فلسفی حکمت اشراق

شیخ اشراق درباره روش فلسفی خود می گوید «این روش را در مرحله اول به تلاش و کوشش فکری بدست نیاوردم بلکه از ناحیه چیزهای دیگر- یعنی از ناحیه ذوق و کشف حاصل از ریاضت ها و مجاهدات- و به دنبال حصول آن بود که به مقام یافتن حجت و استدلال برآمدم به گونه ای که حتی اگر از حجت هم قطع نظر کنم هیچ عاملی مرا در آن دریافت ها به تردید وا نمی دارد.(مجموعه مصنفات شیخ اشراق: ۱۰ ,۱۱)

سال ها دل طلب جام جم از ما می کرد

وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد

گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است

طلب از گمشدگان لب دریا می کرد

(دیوان حافظ: ۱۰۱)

بنا بر آنچه بیان شد، در روش اشراقی کشف و شهود مقامی بالاتر از استدلال و برهان دارد زیرا به اذعان خود سهروردی، حکمت اشراق وی حاصل کشف و شهود است که از ریاضتها و مجاهدات بدست آمده است بنابراین آنچه در وهله اول در این فلسفه اهمیت دارد همان کشف و شهود است حتی اگر حجت و برهان بر مشاهدات قلبی اضافه نگردد بر دریافتهای قلبی آسیبی نمی رسد. در واقع در حکمت اشراق حکیم شدن همدل با سیر و سلوک درونی است. همانگونه که در بحث تعریف کشف و شهود اشاره شد، ابزار کشف و شهود در مشاهده حق دل است که بی واسطه با علم حضوری برای عارف حاصل می شود و از سنخ مفاهیمی نیست که به عقل و استدلال و یا به تجربه و آزمایش و یا توسط منقولات برای انسان حاصل شود و به همین خاطر سهروردی به صراحت می گوید: اگر از حجت و دلیل هم قطع نظر کنم درباره آن دریافت ها دچار تردید نمی شوم.

اصولاً نزد منطقیین علم به دو قسم حصولی و حضوری تقسیم می شود. در علم حصولی ما به اشیاء توسط صورت آنها و با واسطه، علم پیدا می کنیم ولی در علم حضوری اینگونه نیست بلکه علم و آگاهی بدون واسطه و مستقیماً برای شخص حاصل می شود. در علم حصولی چون به صورت مستقیم با متعلق شناسایی رو به رو نیستیم بنابراین امکان خطا وجود دارد ولی در علم حضوری خود شیء به صورت مستقیم و بدون واسطه نزدذهن حاضر است بنابراین امکان خطا وجود ندارد به همین خاطر سهروردی درباره دریافت های قلبی و شهودی که برایش رخ داده است اظهار تردید نمی کند. مولوی دراین باره می گوید:

آنکه او چشم دل شد دیدبان

دید خواهد چشم او عین العیان

با تواتر نیست قانع جان او

بل ز چشم دل رسد ایقان او

(مثنوی معنوی: ۱۰۲۹)

البته با همه اهمیت و اعتبار کشف و شهود در فلسفه سهروردی باید گفت که عقل در نظر سهروردی حجت و دلیل قاطع بوده و آنچه مردود است موهوم را به جای معقول گذاشتن و سوءاستفاده از استدلال می باشد به این ترتیب حکمت اشراقی رشته ای از معرفت است که هرگز نباید آن را با عرفان متعارف یکی دانست، در این رشته از معرفت دین مؤید کشف به شمار می آید در حالی که در عرفان متعارف به گونه ای دیگر است. (شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی: ۴۹)

در حکمت سهروردی عقل و استدلال از لوازم حکمت بوده و در طبقه بندی از علوم که ایشان بجای می آورند حکیم متأله را کسی می داند که در حکمت ذوقی و بحثی در هر دو متبحر باشد و یافته های حاصل از کشف و شهود را در قالب استدلال و برهان بریزد. به هر حال حکمت اشراق بعد از تحمل ریاضتها و سیر و سلوک عرفانی بدست می آید. طریق کشف و شهود به قدری مهم و حساس است که سهروردی افراد خاصی را مستعد و قابل دریافتن این حکمت می داند پس معلوم می گردد که اصلی ترین مبنای فلسفه سهروردی همان دریافت ها و مشاهدات قلبی است